Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Elastycznośćrynkupracy
zmianydemograficznepolegającenawzrościeudziałuwzasobachpracygrup,
któreszczególnienarażonenabezrobocie,dogruptychnależą:kobiety,osoby
młode,imigranci,osobystarsze;
sztywnościinstytucjonalnewynikającezprawodawstwaibarierinstytucjonal-
nychwystępującychnarynkupracy,czynnikitemogąprowadzićdowzrostu
poziomupłacrealnychorazcałkowitychkosztówpracy.Wśródform„struktu-
ralizmuinstytucjonalnego”wymieniasięm.in.:prawnąochronęzatrudnienia,
systemubezpieczenianawypadekbezrobocia,występowaniezwiązanejzpozio-
memzasiłkówdlabezrobotnychpułapkibezrobocia(unemploymenttrap)21,dzia-
łalnośćzwiązkówzawodowych,usztywnieniepłac,wszczególnościopórcha-
rakteryzującydostosowywaniesięzmianpłacdowzrostupodażypracy(sticky
downwards),ustawodawstwodotyczącepłacyminimalnej,segmentacjęrynku
pracyprowadzącadowydzieleniasektorarynkupracycharakteryzującegosię
sztywnymipłacamiisektora,gdziepłaceelastyczne;
„niezatrudnialność”jakoskrajnaformaniedopasowaniaosóbbezrobotnychdo
oferowanychmiejscpracy,oznaczająca,częśćosóbbezrobotnychwsposób
trwałynieposiadazdolnościdouzyskaniakwalifikacjiumożliwiającychimpodję-
ciepracy.Niezdolnośćtazwiązanajestnajczęściejzwiekiem,brakiemzdolności
donabywaniawiedzyikwalifikacji,problemamizdrowotnymi,niepełnosprawno-
ścią,aprzedewszystkimzbrakiemzainteresowaniapodjęciempracy.Imdłużej
trwaokrespozostawaniabezpracyosóbbezrobotnych,tymryzykoutratyszans
nazatrudnienieiosiągnięciastanu„niezatrudnialności”wydatniewzrasta.Do-
datkowymiczynnikamipodnoszącymitoryzykojestutrata(wokresiebezrobo-
cia)wcześniejposiadanychumiejętnościisprawności,utratapewnościsiebie,wy-
cofanie,nałógalkoholizmuinarkomanii;
niedostatekkapitałuiinwestycjipowstającynaskutekwystąpieniarecesjiwgo-
spodarcemożepowiększaćskalębezrobociastrukturalnego.Dziejesiętak,po-
nieważbankructwoorazrestrukturyzacjaprzedsiębiorstwwczasierecesjibędą
prowadzićdoograniczeniazatrudnienia.Bezrobociepowstającenaskutektych
procesówmacharakterstrukturalny,gdyżdoprowadzadoreorganizacjipodziału
pracy,niekiedyrównieżwskalimiędzynarodowej.
Podkreślasięfakt,bezrobociestrukturalnewynikazuwarunkowaństruktural-
nychgospodarki,aniezezmianzwiązanychzprzebiegiemcyklówgospodarczych,wo-
becczegozmianywpoziomietegobezrobociamogąbyćwywołanejedyniezmianączyn-
nikówocharakterzestrukturalnym22.
Oefektywnościfunkcjonowaniarynkupracy,opróczpoziomustopybezrobocia
równowagi,decydowaćbędzierównieższybkość,zjakąrynekpracybędziepowracałdo
stanurównowagipowytrąceniugoztegostanunaskutekcyklicznychwahańkoniunk-
21GuyStandingużywawtymmiejscuokreśleniapułapkaubóstwa(povertytrap),aniepułap-
kabezrobocia,jednakżeopisujezjawisko,którewspółcześniewliteraturzeokreślanejestjakopu-
łapkabezrobocia,pułapkaubóstwa,natomiastmaniecoinneznaczenie.Szczegółoweznaczenie
użytychpojęćmożnaznaleźćw:OECDEmploymentOutlook2005,[2005],OrganisationforEcono-
micCo-operationandDevelopment,Paris,s.129;istotapułapkibezrobociazostanierównieżomó-
wionawrozdziale3.
22M.Bishop,[2004],EssentialEconomics,BloombergPress,NewYork,s.250.