Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Teoretycznekoncepcjestarości
13
upływającegoczasu,awrazznimpogarszaniemsiępsychobiolo-
gicznejkondycjiorganizmujednostki.Ponadtopodkreślasię,że
cyklzmiandotyczycałegoorganizmuijegofunkcji,macharakter
nieuchronny,powszechny,długotrwały,azpunktuwidzeniaindy-
widualnejjednostkioznaczaszeregspowodowanychwiekiemzmian
-nietylkofizjologicznych,aletakżepsychicznych,emocjonalnych
ibehawioralnych.Starzeniesiętozmniejszaniezdolnościodpowie-
dzinastresśrodowiskowy,którypojawiasięworganizmachwraz
zupływemczasu,naturalneinieodwracalnenagromadzeniesię
uszkodzeńwewnątrzkomórkowych,któreprzerastajązdolnościor-
ganizmudoregeneracji.Coistotne,przebiegprocesustarzeniasię
macharakterzindywidualizowanyIndywidualnetempoprocesu
starzeniawyznaczają:czynnikigenetyczne,stylżycia,sposóbodży-
wiania,poziomstresu,przebytechoroby,aktywnośćfizyczna(Sza-
rota2014).Kluczowymelementempostrzeganiastarościjakofazy
cyklużyciajestzindywidualizowanysposóbadaptacjidozmian,ja-
kiewyznaczająspecyfikętegookresu.Przygotowaniesiędozmiany
rólspołecznych,adaptacjadozmianzwiązanychzwiekiemiumie-
jętnenaniereagowaniestanowiąpodstawowezadanierozwojo-
wetejfazy.Tocoróżnicujeindywidualnyobrazstarościtosposób
przebieganiaprocesuadaptacji.JakzwracauwagęZofiaSzarota,
okresstarościjestczasem,wktórymosobystarszezmuszone
sązmierzyćsięzezmianami,naktóreniezawszesągotowi.Istot-
nymelementemprocesuadaptacjijestosiągnieciewewnętrznejin-
tegracji.Doświadczeniemniełatwymjestpogodzeniesięzupływa-
jącymczasemorazwypracowaniedojrzałejpostawywobecśmierci
własnejiosóbbliskich(Szarota2014:38).Sąseniorzy,którzywej-
ściewokresstarościtraktująjakowejściewostatniąfazężycia,
któraotwieranowemożliwościiwktórejosobastarszaznajdu-
jeczasnarozwójzainteresowańczypodejmowanieaktywności,
naktórebrakowałoczasuwewcześniejszychetapachżycia.Alesą
takżeseniorzy,dlaktórychokresstarościjawisięjakoczasbez-
powrotnejstratycenionychspołeczniewartości-zwłaszczawsytu-
acjiograniczonejzdolnościdosamodzielnegozaspakajaniaswoich
potrzeb.Niesamodzielnośćczyniteosobyzależnymiodinnych,atę
zależnośćodinnychsąwróżnymstopniuskłonnezaakceptować
(Fabiś,Tokaj,Krzysztofiak2015).
Wliteraturzeprzedmiotuwskazujesięnapięćtypologiiodzwier-
ciedlającychpostawyosóbstarszychwobecwłasnejstarości.
