Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
InstytutNaukowo-BadawczyEuropyWschodniejwWilnie(1930-1939)
amniejszościnarodowe(Ukraińcy,Żydzi,Białorusini,Niemcy,Litwini
iinni)ok.31%.Polacymieliprzewagęnacałymobszarzecentralnym
izachodnimkraju.Natomiastnaziemiachwschodnichwiększością
względnąbyliUkraińcyiBiałorusini.Żydzi,stanowiącydrugąliczebnie
mniejszość,niezasiedlaliobszarówzwartychibylirozproszenigłównie
wmiastachimiasteczkachKresówWschodnich.Ludnośćniemiecka
skupiałasięgłównienaPomorzu,GórnymŚląskuiWielkopolsce,atak-
żewmniejszejliczbiewPolscecentralnej,GalicjiinaWołyniu20.
Ziemiewschodnie,wporównaniuzbardziejrozwiniętymizachod-
nimiicentralnymiczęściamikraju,byłysłabiejrozwinięteekonomicz-
nieikulturowo.Powejściuwskładpaństwapolskiegowregionach
tychprawiewogóleniebyłoprzemysłu.Dominowałatamgospo-
darkarolna,którabyłamałowydajna,arynkilokalnebardzosłabe.
Dodatkowymczynnikiem,którywpłynąłnapogorszeniesięsytuacji
ekonomicznejinapogłębianiesiękonfliktówspołecznychinarodo-
wościowych,byłyogromnespustoszeniaziempółnocno-wschodnich
wczasieIwojnyświatowejiwalkzbolszewikami.Okrespokojowego
rozwojuokazałsięzbytkrótki,żebyteróżniceprzezwyciężyć,mimoże
podejmowanotakiestarania.WewnętrznetrudnościPolski,zwłaszcza
wstosunkachzmniejszościaminarodowościowymi,wykorzystywały
siłyjejnieprzychylnewewnątrzkrajuinaareniemiędzynarodowej21.
Tworzoneośrodkibadawczemiałydopomócwpoznaniuzłożo-
nychkwestiiotoczeniamiędzynarodowegoorazprocesówspołecz-
nychinarodowościowychzachodzącychwewnątrzkraju.Wpołowie
lat20.utworzonoInstytutBałtyckiwToruniu,InstytutŚląskiwKato-
wicach.W1925rokuzinicjatywyministraAleksandraSkrzyńskiego
powołanoRadęNaukowąMinisterstwaSprawZagranicznych,która
działałado1933roku.WskładRadywchodzilim.in.wybitnihisto-
rycy:MarceliHandelsman,OskarHalecki,BronisławDembiński
20
A.Czubiński,HistoriaPolskiXXwieku,Poznań2000,s.177-179;M.Róg,dz.cyt.,
s.168-173.
21W
.Śleszyński,Bezpieczeństwowewnętrznewpolitycepaństwapolskiegonaziemiach
północno-wschodnichIIRzeczypospolitej,Warszawa2007;J.Wołkonowski,Kierunkirozwoju
gospodarkiWileńszczyznywlatach1919-1939,„RocznikStowarzyszeniaNaukowcówPo-
lakówLitwy”2010,t.9,Wilno2010,s.15-31;J.Januszewska-Jurkiewicz,Stosunkinarodo-
wościowenaWileńszczyźniewlatach1920-1939,wyd.II,Katowice2011;J.Kondratowicz,
J.Wołkonowski,Polityczno-społeczneiprawneaspektyproblemumniejszościnarodowych
wpierwszym10-leciuIIRzeczypospolitej,„SpołeczeństwoiPolityka”2018,nr2(55),s.57-72.
16