Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WSTĘP
Wydajesięjednak,żewciąguostatnichdziesięciolecizpunktuwidzeniakulturo-
wo-społecznychuwarunkowańpsychopatologiizaszłyistotnezmianywludzkiejmen-
talnościiobyczajach.JużuschyłkuXXwiekuiwczasach,wktórychżyjemy,nerwica
przestałapełnićrolęflsztandarowejHchorobystulecia.Wprawdzienadaljeszczedopsy-
choterapeutówtrafiająlicznipacjencizklasycznymiobjawamitejchorobyizpodobną
jakwdawnychczasachdynamikąjejpowstawania,aleglobalnespojrzenienadominują-
ceformypsychopatologiiwspółczesnościpokazujebardzoistotneprzemiany.
Corazwięcejobserwacjiianalizwskazuje,żedominującymschorzeniemnaszych
czasówstająsięuzależnienia,nazywaneczęstowjęzykupotocznymnałogami.Coraz
częściej,nietylkowspecjalistycznychplacówkachterapeutycznych,alewrozmowach
iwmediach,pojawiająsięsłowaalkoholizm,narkomania,lekomania,nikotynizm,sekso-
holizm,pracoholizm.
Najbardziejznanerodzajetychschorzeńzwiązanesązzażywaniemspecyficz-
nychsubstancjichemicznych,którewywierająwpływnastanypsychiczne,takichjak
alkoholetylowy,heroina,kokaina,amfetamina,marihuana,nikotyna,lekiuspokajają-
celubpobudzające.Większośćludzisądziwięc,żeuzależnieniaograniczająsiętylko
dopatologicznegozażywaniatychipodobnychsubstancji.
Tymczasemokazujesię,żeuzależnienie,rozumianejakopoważneiniebezpieczne
zaburzeniezdrowiajednostki,możepojawićsięrównieżwobszarzewieluzachowań,
którenależądonormalnego,anawetpodstawowegodlażyciasposobupostępowania.
Takwięcwpewnychokolicznościachnałogowąiniebezpiecznąformęmogąprzyjmo-
waćzachowaniazwiązanezodżywianiemsię,życiemseksualnym,zwykonywaniem
pracy,zćwiczeniamifizycznymi,anawetzuprawianiemgier(AddictiveBehaviors,1997).
Jakiewspólneelementymożnaodkryć,porównująctakróżneodmianynałogo-
wychzaburzeń?
Popierwsze,jesttouporczywedążeniedozażywaniadanejsubstancjilubdowy-
konywaniaokreślonychczynności,któregosiładajesubiektywnepoczucienieodparte-
goprzymusuwewnętrznego.
Podrugie,uporczywepowtarzanietychczynności,mimoszkódktórepowodują,
awprzypadkupodejmowaniapróbpowstrzymaniasięodtego,coszkodzi,doznawa-
nieniepowodzeńizałamywaniesiękontrolinadtympostępowaniem.
Potrzecie,pojawianiesiębardzoprzykrychstanówpsychicznychidolegliwości
fizycznych,kiedyprzedłużasięokresprzerwywzażywaniusubstancjilubpowstrzy-
mywaniasięodnałogowychczynności,orazsilnedoznawanieoczekiwanejulgipo
zakończeniuprzerwy.
Niekażdemuzachowaniuzwiązanemuzuzależnieniemmuszątowarzyszyć
wjednakowymstopniuwszystkiewymienioneelementy,jednakwiększośćznich
jeststosunkowołatwadozaobserwowania.Najbardziejsąonewidocznewprzypad-
kuuzależnieniaodalkoholulubheroiny,gdychoraosobabardzosilniedoznajegło-
dunarkotycznegolubalkoholowegoitracikontrolęnadzażywaniemtychsubstancji.
Doznajewtedybardzopoważnychobjawówabstynencyjnychwtzw.zespoleodsta-
