Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Bernasiewicz,Interakcjonizmsymbolicznywteoriiipraktyceresocjalizacyjnej,Kraków2011
ISBN:978-83-7587-902-5,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011
16––ROZDZIAŁI.Interakcjonizmsymboliczny––
kujesię–jaksądzę–napograniczutakzarysowanych,rozłącznychobszarów
badawczych.Twórcasocjologicznegokierunkuinterakcjonizmusymbolicznego,
zajakiegouważasięMeada,nazywanybywazaśpsychologiemspołecznym,filo-
zofemorazsocjologiem-interakcjonistą.Gestijegointerpretacjamającharakter
wewnętrznyizewnętrznyzarazem.Definicjasytuacji,czylitermin,którymczę-
stooperujeBlumer,macharakterwewnętrzny,alewistocieulegaobiektywizacji
wdziałaniachspołecznychaktoraspołecznego.Jeśliuczeńpermanentniewaga-
ruje,możnauznać,żeprzyczynątegojestokreślonadefinicja,znaczenienada-
waneprzeztegoucznianauce,któreczynizniejobiektwykluczonyzpolauwagi
izainteresowania.Antagonizmdestruktywnymaswójwymiarpsychologiczny
(cierpieniejednostki,poczucieodtrącenia,dyspozycjadonegacji)orazsocjolo-
giczny(łamanienormspołecznych,nieposłuszeństwo,atak).Winterakcjonizmie
symbolicznymwyraźniewidaćtoprzenikaniesię„rzeczywistościpsychologicz-
nej”oraz„rzeczywistościsocjologicznej”,wewnętrznościizewnętrznościludz-
kiegofunkcjonowania,któreuświadamianamdopełniającysięcharakterobu
dyscyplinwiedzy.
Wnaukachpsychologicznychludzkiezachowanietoefektskomplikowa-
nychmechanizmów,którymizarządzaosobowość.BronisławUrban,dostrzegając
przydatnośćpewnychteoriisocjologicznych(zwłaszczanaznaczeniaspołecznego)
dlaeksplikacjizjawiskdewiacyjnych,ostateczniestwierdza,żerozpatrujączjawi-
skonaruszanianorm,któremacharakterpolietiologiczny,należy„przekroczyć
graniceanalizsocjologicznychiwejśćnagruntpsychologii”(Urban,2000a,s.60),
która„wnajwyższymstopniuprzyczyniłasiędoteoretycznegoipraktycznego
stanuresocjalizacji”(Urban,2008a,s.28).Psychologiahormistyczna
4
(Pospiszyl,
1998,s.18–27),teoriepsychopatii(Pospiszyl,2000;Radochoński,2009),teo-
riaeksternalizacyjnegoiinternalizacyjnegotypuosobowości
5
(Achenbach,za:
Urban,2000b,s.111–117;2000a,s.180–181;2007a,s.105),teoriadojrzałości
interpersonalnej
6
(Sullivan,Grant,za:Pytka,2001,s.148–174orazPospiszyl,
4Hormeoznacza„napęd”.Wedługpsychologiihormistycznejresocjalizacjapowinnasiękoncentrować
nasublimowaniuenergiipochodzącejz„instynktówgwałtownych”(impulsówzłości,chciwości,sek-
sualnościitp.)orazrozbudzaniu„instynktówpowstrzymujących”(strachu,instynktusamoobrony,
miłości).Przykładowozatemwychowawcaprzekształcanegatywnąenergięzłościuosobyniedosto-
sowanejwakceptowanąspołecznierywalizacjęsportową,innymrazemzaśrozbudzającinstynkt
miłości,którywłaściwiewykorzystany,możespowodować,żedotychczaszaniedbującyhigienęoso-
bistąwychowanekzaczynatroszczyćsięoswójwyglądzewnętrzny,zaczynamubowiemzależećna
uwadzekoleżanek.
5Wśródzaburzeńzachowaniamożnawyróżnićzachowaniainternalizacyjne(stanylękowe,depresyjne
orazzachowaniazahamowane,obniżonąsamoocenę)ieksternalizacyjne(zachowaniadestruktyw-
ne,hiperaktywneiagresywneoraztendencjędoprzestępczości).
6Teoriatazakłada,żerozwójczłowiekajestosiąganiemprzezniegocorazwyższychpoziomówdoj-
rzałościwstosunkachinterpersonalnych.Człowiekodnarodzinwchodziwkontaktzotoczeniem,
nabywadoświadczeńspołecznych,próbującporządkowaćorazselekcjonować(wprocesieintegracji)
docierającedoniegobodźceirelacje,wktórewchodzizinnymiludźmi.Źródłemzaburzeńwprzy-
