Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęcieinteresuwmyślispołecznej
13
współczesnegopunktuwidzeniapostrzeganajestwuproszczeniucałościowo.Wi-
dzianajestjakosystemjednolity,wywodzącysięzjednegopnia,chociażwciąż
podlegającymniejlubbardziejsystematycznejzmianie.Rozwojowispołecznemu
towarzyszyłrozwójideidotyczącychżnychaspektówprocesuspołecznego
istrukturspołecznychorazuznanychzaczęśćtegoprocesu.Pojęciaiideesą
przedmiotempoznania,azarazemsłużąpoznawaniusamegospołeczeństwa.
Historyczny(historiograficznyihistoriozoficzny)sposóbanalizyorazsystema-
tyzowaniawiedzyimyślispołecznejumożliwiaujęciaukrytychosobliwościwie-
dzykumulowanejwnaukachspołecznychiwpotocznymmyśleniuspołecznym.
Pochodzącezodległychokresówrozważanianadspołeczeństwemdostępne
wwielojęzycznejliteraturzemogąwzbogacićiinspirowaćwspółczesnekierunki
naukspołecznych.Historianaukspołecznychjesthistoriąwiedzyookreślonym
zakresieirównocześniehistoriąideispołecznych,aideespołeczne-gdybyabstra-
howaćodtechnicznychśrodkówrealizacjiiaparaturynaukowej-nieszeregująsię
poliniipostępu.Rozwijająsięzgodniezduchemepoki,podobniejaksztuka,lite-
raturaczymistykareligijna
11.Kolejnympożytkiemwynikającymzrefleksjinad
historiąmyślispołecznejinadhistorycznąistotąpojęćikategoriijesthermeneu-
tycznysposóbanalizysensuitreścipojęćiteorii.Takiepróbyzrozumieniażnych
koncepcjiinteresusąpodejmowanezarównowujęciuhistorycznym,jakizuwzględ-
nieniemodmiennościśrodowisk
12.Liczbaibogactwoanalizpojęciowychżnych
okresówhistoriiiżnychśrodowiskświadcząotym,żeindywidualneprzekona-
niaispostrzeżenia(przeradzającesięwwiedzęprzekonaniowąispostrzeżeniową)
niesąbezdyskusyjnienaturalneioczywiste.Cenioneprzykładowouideologaipoli-
tykapełneprzekonanieotrafności,czyteżnnormalności”własnychpojęćiterminów
orazoanormalnościpunktówwidzeniainnychosóbstajesięwprzypadkuna-
ukowcaczybadaczaprzeszkodąiutrudnieniem.
Historycznarefleksjanadspołeczeństwemobejmuje(wpewnymuproszczeniu)
historięspołeczeństw,historięmyślispołecznejihistorięnaukowejanalizyspołe-
czeństw
13.Badaniepojęćinteresu,interesujednostkowegoiinteresuogólnospo-
łecznegoopartenaanalizieichhistoriiwramachwymienionychtrzechzakresów
możewywołaćwrażeniepowtórzeńiiteracji.Mimotowciążpowstajęnoweszko-
łyikoncepcje,atakżesubdyscypliny,wramachktórychpodejmujesiębadania
zdawałobysiętychsamychrzeczy,procesów,relacjiipojęć.Tawielośćiżno-
rodnośćujęćikoncepcjiwynikapoczęścizespecyfikikonkretnejdyscypliny,apo
częścizezmiennościprzedmiotówbadań.Wnaukachspołecznychtworzywoba-
dawczejestwwiększymstopniuaktywne,dynamiczneinieregularneniżnaprzy-
kładwfizyceinaukachbiologicznych.Zatemkażdekolejnebadaniedotyczyinnej
rzeczywistościspołecznej.MaxWebertwierdził,żenaukiokulturzesąskazanena
11S.Ossowski,1967,s.300.
12Ibidem,s.299.
13PodobnieproponujeJ.A.Schumpeter(1972,s.38-42).