Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Pojęcieinteresuwmyślispołecznej
propozycjenterapii”.Niestanowijednakkonstrukcjipochodnejodstudiumjakie-
gokolwiekprzypadku.
Myślspołeczna(araczejsystematycznarefleksjaospołeczeństwieijegofunk-
cjonowaniu)wyrażonazostałajakocałościowa,spójnawizjawdziełachArystote-
lesa.Jegoopracowaniaiosiągnięciaheurystycznestanowiątwórcząkontynuację
platonizmu.Jednocześniewwieluszczegółowychkwestiach,szczególniestano-
wiącychzaczątkiwątkówekonomicznych,socjologicznychipolitologicznych,są
zdecydowanienowe.Jednakinterpretacjezwiązkówjednostkizespołeczeństwem
izwiązkówinteresównażnychpoziomachmająuArystotelesajawnieantyin-
dywidualistycznycharakter
20.Stanrównowagispołeczeństwanależyrozumieć
jakozgodnyzinteresemogólnospołecznym,astanzaspokajaniaoczekiwańjedno-
stekjakozgodnyzideąinteresówjednostkowych.Wizjainteresuogólnospołecz-
negouArystotelesapolegałanawprowadzaniunustroju[ł],wktóregoramach
każdybezwyjątkunajlepiejsięczujeiszczęśliwieżyje”
21.Opatrywanieterminu
ninteres”przymiotnikaminspołeczny”,npolityczny”,nekonomiczny”,npaństwo-
wy”nastręczalingwistycznychtrudnościwnawiązaniudokonwencjiarystotele-
sowskiej.PolscytłumaczeArystotelesastosujązamienniesłowanpolityczny”,
nspołeczny”inpaństwowy”.Idiomatycznośćterminupolitikos,atakżedosłowne
odczytywaniepoglądówArystotelesanatematwzajemnychzwiązkówspołeczeń-
stwa(państwa)iczłowiekawywołująwrażenieznacznegouproszczenia
22.Subtel-
nośćifinezjaarystotelesowskichkoncepcjipojęciowychuwidaczniająsięwraz
zuzmysłowieniemsobiepodczasanaliz,wjakisposóbwprowadzaonteleologiczne
rozumienienatury.Interesogólnospołecznyiinteresyjednostkowestająsięczytel-
nedopieropoichodniesieniudopotencjalnegoirealnegoaspektu
23.Sensempoję-
20nNietrzebasądzić-pisałArystoteleswPolityce-żektośzobywatelidosiebiesa-
megonależy,przeciwnie,wszyscynależądopaństwa,bokażdyznichjestczęściąpaństwa.
Toteżtroskaokażdączęśćzosobnamusiznaturyrzeczymiećnaokutroskęocałość
(Arystoteles,Polityka1337a,(paginacjawgwyd.I,Bekkers,Berlin1831-1870),tłum.
L.Piotrowicz,Warszawa1964).
21Arystoteles,op.cit.,s.1324a.
22nPaństwonależydotworównatury”,npaństwojesttworemnatury[ł]ijestpierwej
odjednostki”,patrz:Arystoteles,Polityka,s.1253a.
23Arystotelespowiada:nProces,któryprowadzidoistnieniarzeczy,pozostajewod-
wrotnymstosunkudojejistoty.Cobowiemjestźniejszewporządkustawaniasię,jest
wcześniejszewporządkunatury,acojestpierwszeznatury,jestostatniewporządkusta-
waniasię.Wsamejrzeczyniedomjestbudowanydlakamieniicegieł,leczonesąutwo-
rzonedladomu”(Arystoteles,Oczęściachzwierząt,s.646a,tłum.P.Siwek,Warszawa
1977);idalej:nznaturyistniejącawspólnotawiększejilościrodzindlazaspokojeniapo-
trzebwychodzącychpozadzieńbieżącystanowigminęwiejską[ł].Pełnawkońcu
wspólnota[ł],którajużniejakoosiągnęłakreswszechstronnejsamowystarczalności,jest
państwem,powstajeonadlaumożliwieniażycia,aistnieje,abyżyciebyłodobre.Zatem
każdepaństwopowstajenadrodzenaturalnegorozwoju,podobniejakipierwszewspólno-
ty.Bowiemjestcelem,doktóregoonezmierzają,naturazaśjestwłaśnieosiągnięciemcelu.