Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęcieinteresuwmyślispołecznej
19
swojeodniesieniaontologiczneiteoriopoznawcze.Pojęcieninteres”równieżmiało
podwójnywymiar.Rozumianoprzeznietakistan(relację),którywsposóbnajlep-
szy(optymalny)wiązałczłowieka,grupę,społeczeństwoczyludzkośćzokreśloną
wartościąlubzsystememwartości.Wspólnotowycodowartościcharakterspołe-
czeństwaimplikowałpodobnewarunkowaniaprzezwartościtakżeinnychpojęć
oddającychistotęprocesuistrukturyspołecznej.
Szczególnyprzypadekewolucjikoncepcjiinteresuopartejnawartościachsta-
nowiwczesnaeuropejskamyślchrześcijańska.ZgodniezzałożeniemS.Wolina
(któremożnaakceptowaćzpozycjikonkretnychdyscyplinspołecznych)nusiłowa-
niechrześcijan,abyzrozumiećwłasneżyciegrupowe,stworzyłonoweibardzo
potrzebneźródłoideidlazachodniejmyślispołecznejipolitycznej”.Odniesienie
pojęciainteresudoideiicelówbędącychpozahistorycznymczasemiprzestrzenią
pozostawiłotrwałyśladwzachodniejtradycjimyślispołecznejipolitycznej
31.Był
torównocześnienowysposóbinterpretowaniapojęcianinteresogólnospołeczny”.
Należałojeodczytywaćniewkontekścieteraźniejszościlubprzeszłości,lecz
wefekcieekstrapolacjiiinterpolacji,czylinapodstawiefuturologicznychzałożeń
idocelowychwartości.Jednocześniejednak,przynajmniejwstopniuminimalnym,
istniałwymógkojarzeniainteresuzesferąbieżących,materialnychaspektówżycia
człowiekaifunkcjonowaniaspołeczeństwa.Wspólnotowycharakterspołeczności,
doprowadzającyniemalżedozatratyindywidualnejperspektywyczłowieka,sta-
nowiłwspołecznejmyśliwczesnochrześcijańskiejelementdominujący
32.Koncep-
cjeinteresuzwiązanezideądwóchpaństw(św.Augustyn)izestrategiądwóch
preferencjiwartościodzwierciedlająsprzecznościmiędzyżnymipoziomami
interesówimiędzyinteresamiwynikającymizodmiennychsystemówwartości
(idei).Państwojakokategoriabędącakwintesencjąinteresuwspólnegojestwtej
optycepostrzeganespecyficznie.Realnepaństwojestzistotysprzecznezintere-
semogólnospołecznym.nPonieważkażdymatamnauwadzewłasnekorzyści
ipragnienia,gdywięcprzedmiotpożądanyniestarczadlanikogolubdlawszyst-
kich,boniejesttaki,iżbymiałwystarczać-społecznośćtanajczęściejbywapo-
dzielonanadwieprzeciwnesobieczęści,zktórychjedna,wielokroćuzyskując
przewagę,uciskadrugą.Bowiemczęśćzwyciężonaulegazwycięskiej,bylejaki
pokójprzenoszącnadwładztwoinawetponadwolność
33.nKonfliktjestnieunik-
nionąfunkcjąspołeczeństwaświeckiego”
34.ŚwiętyAugustynpokazuje,żedwóm
przeciwstawnymsystemomwartości,najakichopartesądwaantagonistycznepań-
stwa,odpowiadajądwaładyspołeczne:konfliktowyikonsensusowy.Wywodzące
31Wolin,1961,s.97.
32Patrz:Listśw.PawładoRzymian,13,7;Listśw.PawładoKoryntian,12,12-14;
Ewangeliawedługśw.Marka,3,31-35iwieleinnych.nAmnóstwowierzącychmiało
jednoserceijednąduszęiniktznichtego,comiał,swoimnienazywał,alewszystkomieli
wspólneł”,DziejeApostolskie,4,32-33(BibliaTysiąclecia,2000).
33Św.Augustyn,1977,s.162.
34Cochrane,1960,s.483.