Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
KULTUROWEPODŁOŻEPOTRZEBIRÓŻNORODNOŚCI
SPOSOBÓWICHZASPOKAJANIA
1.Materialne,biologicznepodłożeróżnickulturowych
Kulturyróżniąsięodsiebienietylezestawemsamychpotrzebludzkich,ilemetodami
ichrealizacjiisposobamizaspokajania.Potrzebyzaliczanedopodstawowych,funda-
mentalnych,decydującychogłównychmotywachdziałańjednostek,sąuniwersalne.
Różnepozostająjednakmechanizmywyznaczaniaichważności,odzwierciedlającesię
wmotywacjiikulturowoustalonychregułachorientacjinawartościidziałania.
Dopotrzebpodstawowych,wedługklasycznejkoncepcjiAbrahamaMaslowa
(Maslow1990),należąpotrzebybiologiczne,awśródnichte,którychzaspokojenie
jestkoniecznedopodtrzymaniafunkcjiżyciowychifizycznejegzystencjiorganizmu–
sąto:jedzenie,picie,sen,ochronaprzedwarunkamiatmosferycznymi,seks.Dalej
wyróżniasiępotrzebywyższegorzędu,społeczne,takiejakakceptacjaprzezinnych,
istnieniewięzispołecznej,oparciewgrupiewspólnotowej.Indekspotrzebpodstawo-
wychposzerzanyjestodążeniedopodniesieniasamooceny,pozycjiwgrupie,piękna,
rozładowaniaagresji(Argyle1999:18).
Kulturyróżniąsięjużnapoziomiesposobówzaspokajaniapotrzebpodstawowych,
głoduipragnieniaczyubierania.Różnicetewynikajązprzyczynzewnętrznych
wstosunkudojednostekiniemająpsychicznego,gatunkowego,uniwersalnegopodło-
ża.Doczynnikówzewnętrznychwarunkującychsposobyrealizacjipotrzebpodstawo-
wychnależącechyśrodowiskanaturalnego,klimatyczne,ekologiczne.Inaczejrozwi-
jająmodelekształtowaniairealizacjipotrzebkulturypodzwrotnikowe,funkcjonujące
wtropikalnejstrefieklimatycznej,odtych,którelokująsiępozakręgiempolarnym.
Inuicialaskańscyczysyberyjscyrozróżniająkilkadziesiątrodzajówśniegu,podczas
gdyEuropejczycynajwyżejkilka(naprzykładpuch,firn),amieszkańcystanuBahia
wBrazyliilubZimbabwewAfryceposługująsiętylkojednym,zresztąabstrakcyjnym
pojęciemśniegu.Inaodwrót,mieszkańcytropikalnychrejonówAfrykiczyAmeryki
Południowejorganizująswojeuniwersalne,wspólnetakżedlamieszkańcówLaponii
czyGrenlandiipotrzebyjedzeniaczyubieraniasięwedługzupełnieinnychwzorców.
Innesątakżetechnikipozyskiwaniaiprzetwarzaniażywności,funkcjonującewpostaci
kulturowoutrwalonychzobiektywizowanychtradycjidietetycznych,przepisówkuli-
narnych.FutrojestwBrazyliiprzedmiotemzbytku,wskaźnikiemstatususpołecznego,
podczasgdyfanaberiąirzecząkulturowoniemalniezrozumiałą–nawetwdobieglo-
balizacji–jestplażowebikiniwśródLapończyków.
