Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
imamanieuchronnieznalazłwyrazwdalszychlosachreligijno-
politycznychpaństwairańskiego.
KiedyNadirSzah(1736–1747)przejąłwładzęwIranie
wXVIIIw.,jegodiametralnieopozycyjnapolityka,skierowanana
zerwaniezszyizmem,propagowałapanislamizm.Ideataupadławraz
ześmierciąszachawpołowiewieku.JednakreligijnapolitykaNadir
Szahausankcjonowaławyłączeniereligiiześwieckiejstruktury
politycznej,coosiągniętoprzezlikwidacjęhierokracjioraz
systematycznądewaluacjęrolimuzułmańskiegokleru.Następca
NadirSzaha,AdilSzah(1747–1750),wybrałjakoswojąpieczęć
szyickąformułęSługakrólawelajatu–Alego[47].
KolejnitymczasowiwładcyIranunieodznaczylisięanipro,ani
antyszyickąpolityką.Dopierow1796r.AgaMohammadChan
Kadżar(1775–1797)wdniukoronacjizcałąemfaząpotwierdził
swojezwiązkizszyizmem.Ponieważniemalkażdasprawa
wpaństwiemusiałazostaćzaopiniowanaprzezmodżtaheda,którego
osąd,
inaczejfatwa,
zyskiwał
wartość
decyzji
religijnej,
wykorzystywanokręgireligijnedoferowaniawyrokówprzeciwko
władzomświeckim,gnębiącympoddanych.Orzecznictwokleru
wkwestiachlaickich,zwłaszczapolitycznych,byłowielceskuteczne,
aleniebezpiecznedlaorzekającego.Dlategowyrokibędące
decyzjamiwsprawachpolitykiwydawalinajwyżejpostawieni
whierarchiimudżtahedziszyiccyrezydującyniewIranie,lecz
wIraku,wświętychdlaszyitówmiastach:KerbeliiNadżafie.Wten
sposóbduchowieństwomiejscowenienarażałosiębezpośredniona
represjezestronywładzcentralnych.Niestety,współpracarodzimych
izagranicznychautorytetówszyickichzaczęłasięzałamywać
wmomencie,gdyperscyalimowieutworzylicośnapodobieństwo
stanuzamkniętego,niczymkastakapłańskawkatolicyzmie,itym
zrazilidosiebieszyitówirackich,którzyuznalitepoczynaniaza
niedopuszczalne.Odtądnatlewydawanychorzeczeńdochodziłodo
różnicisporówmiędzyopiniamiperskichizagranicznychuczonych.
Wgruncierzeczychodziłooprzynależnośćdojednejzeszkół.
Szkoła,zwanausuli,stałasiędominującymprądemintelektualnym
dążącymdorestauracjipaństwaszyickiego.Wdochodzeniudo
prawdyiwydawaniuorzeczeńszkołatastosowałaokreślonemetody,
