Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.TeofanesWyznawcaijegodzieło
17
maniprzyjacielewywodzącysięspośródduchowieństwapatriarchalnego.
ByćmożewięcfragmentyChronografiizawierającenegatywneoceny
panowaniaiosobyNiceforazostałyzainspirowanenotatkamiSynkellosa,
niepochodziłyzaśbezpośrednioodTeofanesa
11
.Innymistotnymelemen-
temkońcowychpassusówChronografii,wktórychmożnadomniemywać
udziałutwórczegoJerzego,sątepoświęconeprześladowaniomchrześci-
janwPalestyniepodczaswojnydomowejwkalifaciepośmierciHaruna
ar-Raszida.Obydwafragmentyzostałyomówionewdalszejczęściwywo-
du.WkontekścieautorstwaChronografiiistotnejestjednak,żewopisie
podkreślonezostałoznaczenieklasztoruśw.Charitona,wymienionego
przedznacznieważniejszymmonastyremśw.Sabynajprawdopodobniej
dlatego,żeSynkellosbyłzwiązanyztympierwszymiwłaśnietamprze-
bywałpodczasswojegopobytuwPalestynie12.Dodaćwypada,żemnisi
łączenizobydwomawzmiankowanymiklasztoramiodegraliistotnąrolę
wprocesieinterkulturacjizArabami,używającarabskiegowtworzo-
nychprzezsiebiedziełachteologicznych(zwłaszczaapologetycznych),
szczególniewdrugiejpołowieIXw.13Skoromamypewność,żewówczas
pisalijużpoarabsku,trudnopodejrzewać,bywcześniejniebyliwsta-
niezapoznawaćsięztreściamiprzekazywanymiwtymjęzykuprzez
najeźdźców.
11
C.Mango,R.Scott,Introduction…,s.LVIII.WięcejnatematrelacjiTeofanesa
dotyczącychNiceforaI(atakżeNiceforaPatriarchyorazJerzegoSynkellosa),gdzie
autorzywskazująprzedewszystkim,iżkrytykategowładcyzostałaprzeprowadzona
zpunktuwidzeniaideicesarzachrześcijańskiego,mającegobyćwzoremkonkretnych
cnót,kiedytozałożycielnowejbizantyńskiejdynastiiokazałsięprzedewszystkimkrzy-
woprzysięzcąiczłowiekiemogarniętymchciwością,zob.:P.Varona,O.Prieto,
Threeclergymen…,s.505-508.
12C.Mango,R.Scott,Introduction…,s.LXI.
13
NatentematpolecićnależyprzedewszystkimlicznepraceSidneyaH.
Griffitha,
zob.m.in.:AnthonyDavidofBaghdad,scribeandmonkofMarSabas:Arabicinthe
monasteriesofPalestine,ChH58,1989,s.7-19;ThemonksofPalestineandthegrowth
ofChristianliteratureinArabic,MWo78,1988,s.1-28;GreekintoArabic.LifeandLetters
inthemonasteriesofPalestineinthe9
th
century;theexampleoftheSummaTheologiae
Arabica,B56,1986,s.117-138;StephenofRamlahandtheChristiankerygmainArabic
in9thcenturyPalestine,JEH36,1985,s.23-45.
