Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Islamofobiajakoprzedmiotbadańantropologiipolitycznej
Nadrzędnącechą„orientalistycznej”wiedzyjestzatemto,żekon-
struujeonaświatislamuwkategoriachesencjalistycznychiniepotrafi
badaćgopozadychotomicznąramą,wktórejjestonprzeciwstawiony
Zachodowi.Cowięcej,doanalizytegoświatastosujestandardy
poznawcze,któreniemogłybybyćzaakceptowanewbadaniachspo-
łeczeństwzachodnich.Wefekcietworzypoznawczefikcje,któreprze-
słaniająspołeczne,polityczne,kulturowezróżnicowanie„oriental-
nych”społeczeństwizapoznająfaktycznemechanizmykształtujące
ichrzeczywistość.Sytuacjatasprawia,żezarównowszelkieanalizy
mechanizmówwspółczesnejantyislamskiejksenofobii,jakipróby
przeciwstawianiasięjej,natrafiająnaszczególnytyptrudności.Nie-
zbędnympunktemodniesieniadlatejanalizyjestbowiemwiary-
godnawiedzanatematislamu,muzułmańskiejhistorii,kultury
iwspółczesnegożyciaspołecznego.Wspomnianatrudnośćpolegana
tym,iżwiedza,którareprodukujeorientalistyczneschematy,takim
punktemodniesieniabyćniemoże,boczęstosamazasilaantymuzuł-
mańskieuprzedzenia.Oznaczato,żedemaskowaniepotocznychdys-
kursówiwyobrażeńnatematislamujakoksenofobicznychprojekcji
krążącychwróżnychobszarachżyciaspołecznego,wpolityceczy
przekazachmedialnych,jestprzedsięwzięciem,któremusibyćzakro-
jonenaznacznieszersząskalę.Musimianowicieobejmowaćkry-
tycznąrefleksjęnadwiedządotyczącąislamuijejpodstawowymika-
tegoriami,równieżtą,któraposiadastatusnaukowejprawomocności.
JakzauważaHalliday,samkrytycznynamysłwrodzajutego,
którezaproponowałEdwardSaid,niejesttujednakwystarczający.
Krytykując„orientalistyczne”(awięcprojekcyjne)dyskursy,ideologie
ireprezentacje,Saidwistocienieprzeciwstawiłimnic,comówiłoby
cokolwiekorzeczywistościmuzułmańskichspołeczeństw.Będącba-
daczemdyskursu,ideologiiiznaczeń,dzieliłwistociezatakowanymi
przezsiebieorientalistamitosamopolepoznawcze.Podobniejakoni
wierzyłbowiem,iż„literaturailiteraturoznawstwomogąsłużyćjako
środki,itośrodkiuprzywilejowane,analizyspołecznej”21.Znaczenie
saidowskiejkrytykidlabadańnadislamofobiątrudnoprzecenić.Jed-
21F
.Halliday,Islamimitkonfrontacji,s.207.
