Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozumieniespołecznejakodrogadobudowaniakompetencjispołecznych
(np.tongłosu,kontaktwzrokowy,mimika,gestyitp.)dladziecizZA
niestanowiąźródłainformacjiostanachwewnętrznych,którektoś
starasięprzekazać.Ogólnie,osobyzespektrumautyzmupotrafią
rozpoznaćpodstawoweemocje(np.nailustracjach),aletebardziej
złożone(wstyd,zazdrość),uwarunkowanecudzymiprzekonania-
mi,sądlanichniedostępne(por.Howlin,Baron-CoheniHadwin,
2010).Konsekwencjąsąpoważnedeficytywzakresieregulowania
przebieguinterakcjiirelacjispołecznych.Takietrudnościodnoszą
siętakżedokolejnegozomawianychzaburzeń–schizofrenii,lecz
mogąprzyjmowaćtujeszczeinnąpostać.
Kluczowedlaschizofreniisązaburzeniapostrzegania,myślenia
iafektu(ICD10,2008).Podkreślasiętakżewystępowaniezaburzeń
funkcjonowaniaspołecznegonaconajmniejjednejzpłaszczyzn,ta-
kichjak:praca,troskaosiebieorazjakośćkontaktówinterpersonal-
nych.Ważneokazująsięm.in.dwaczynniki.Popierwsze,osobyze
zdiagnozowanąschizofrenią,któreosiągająwysokiewynikiwtestach
świadomościwpływuwłasnegozachowanianainnychludzi(tzw.
testachwglądu),ujawniająlepszeumiejętnościspołeczneodosób
uzyskującychniskąpunktację(por.Spychalska,Kucharska-Pietu-
ra,Kielan,2004).Podrugie,wglądwchorobę(np.rozpoznawanie
usiebieobecnościzaburzeńpsychicznych,dostrzeganiechorobowego
pochodzeniaobjawów)teżmożewiązaćsięzlepszymfunkcjono-
waniemspołecznympacjentów(por.Karakułaiin.,2011).Możli-
wewięc,żeróżnicawtymaspekciepomiędzyosobamizespektrum
autyzmu,aosobamizeschizofrenią,polegałabynatym,żeoilete
pierwszemogąnigdyniewiedziećoposiadaniustanówumysłowych
przezludzi,otyletedrugie–wiedząto,lecztracązdolnośćwnio-
skowanianatematichtreści;zawartości(por.Frith,1992,s.121,
za:Rynda,Białecka-Pikul,2010).Dziecizeschizofreniąradząsobie
lepiejzzadaniamidopomiarukompetencjispołecznychoddziecize
spektrumautyzmu(por.Pilowskyiin.,2000;Bourgouiin.,2016),
jednakuadolescentówzeschizofreniąujawnionotrudnościzroz-
poznawaniemintencjonalnościicelowościnapodstawiefizycznego
ruchuobiektówwprzestrzeni(Bourgouiin.,2016).Systematyczne
przeglądyianalizywynikówbadań(tzw.metaanalizy)potwierdziły
występowanieunichproblemównp.zrozumieniemironii,intencji,
fałszywychprzekonań,dostrzeganiafauxpas,odczytywaniaemocji
napodstawiewyrazuoczu(Sprongiin.,2007;Bora,YuceliPantelis,
