Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tacyjne,względemktórychklasyfikujesięwczasiewszystkie
rzeczy”6.Podobnierzeczsięmazprzestrzeniąspołecz-
ną7.ZkoleistudiaMarcelaMaussanatematkrążeniadarumogą
byćrozpatrywanejakopionierskiepracezzakresupamięci
rzeczy,ajegoprowadzonewspólniezHenriHubertembadania
nadkalendarzemistrukturąprzestrzenirozwijająprzedstawione
wyżejteorieDurkheima.RównoleglewobecHalbwachsowskich
powstawałydociekaniainnegowybitnegouczniaDurkheima–
StefanaCzarnowskiego8,którytakżeobszerniezajmowałsiępro-
blememformobecnościprzeszłościwteraźniejszości9,badając
konkretnejejprzejawy(np.kultbohaterski)poprzezformyich
wpisaniawprzestrzeń,kalendarzczyinnematerialnenośniki10.
ObokbadaniakwestiinośnikówpamięciDurkheimijego
uczniowierozwijajądziedzinę,którąokreślićmożnamianem
„socjologiipraktykpamięciowych”11.Zapionierskiwtymzakre-
6Tamże,s.9–10.Por.teżE.Tarkowska,Wstęp,[w:]E.Durkheim,Ele-
mentarneformy...,s.XXXVIII.
7„Wyobrażenieprzestrzenipolegaprzedewszystkimnapodstawowej
koordynacjidanychdoświadczeniazmysłowego.Leczowakoordynacjanie
byłabymożliwa,gdybyposzczególneczęściprzestrzenijakościowonieróż-
niłysięmiędzysobą,gdybyrzeczywiściemiędzysobąbyływymienialne.
Abyzaistniałamożliwośćprzestrzennegorozmieszczeniarzeczy,musiist-
niećmożnośćróżnicującegoichusytuowania.[…]Wszystkieterozróżnienia
wiążąsięoczywiścieztym,żeróżnymobszaromprzyznanoróżnewartości
uczuciowe.Aponieważwszyscyludzietejsamejcywilizacjiwyobrażająso-
bieprzestrzeńwtakisamsposób,tooczywiścierównieżteuczuciowewarto-
ściizależneodnichrozróżnieniamusząbyćwspólne,coprawienieuchron-
nieprowadzidowniosku,żemająonespołecznepochodzenie”.Tamże,s.10.
8Por.R.Traba,Wkładdobadańnadpamięciązbiorową,[w:]Stefan
Czarnowskizperspektywysiedemdziesięciolecia,red.M.Jabłonowski,Ofi-
cynaWydawniczaAspra-JR,Warszawa2008,s.129–145;K.Kończal,
J.Wawrzyniak,Polskiebadaniapamięcioznawcze:tradycje,koncepcje,
(nie)ciągłości,„KulturaiSpołeczeństwo”2012,nr1.
9Por.S.Czarnowski,Dawnośćwteraźniejszościwkulturze,[w:]te-
goż,Studiazhistoriikultury,PWN,Warszawa1956,s.108–121.
10Por.S.Czarnowski,Kultbohaterówijegospołecznepodłoże,tłum.
A.Glinczanka,PWN,Warszawa1956.
11Por.J.Olick,FromCollectiveMemorytotheSociologyofMnemonic
PracticesandProducts,[w:]MediaandCulturalMemory,s.151–162.
10
