Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czyli,innymisłowy,motywówrozumianychjakoprzesłanki,składni-
kimotywacji,pobudkidopewnychdziałań.Jeżeliwidokbutówobec-
nychprzedoczymaartystybyłnajbardziejbezpośrednimpowodem
ichnamalowania,stałysięonemotywemobrazuwtympodwójnym
sensie:vanGoghprzedstawiłbuty,ponieważznalazłwnichmotyw.
ChociażsamDerridaniewyzyskujetegosplotuznaczeńpojęcia
„motywu”(motif),takjakczynitozesłowem„temat”(sujet),ozna-
czającymjednocześnieprzedmiotipodmiot,splotówwpodobny
sposóbpodpowiadaprzejścienadrodzewyjaśnianiaodukończone-
goobrazujakoskutkudopoprzedzającychgoprocesówiczynników
sprawczych.Historiasztukizadrogęowegoprzejściaobieradocho-
dzenieśledcze.Zakłada,iżtwórcadzieła,analogiczniejaksprawca
przestępstwa,kierujesięwswoimdziałaniupewnymimotywami,te
motywynimpowodują,wobecczegoodpowiedźnapytanieomotyw
sprawstwapopełnionegoczynustanowiistotnykluczdowyjaśnienia
jegozagadki.Restytucyjnewyjaśnienieobrazuzmierzawięcwprost
odpowiązaniamotywówwidocznychnapłótniezichodpowiedni-
kamiwrzeczywistościzewnętrznej,dopowiązaniatychżezmotywa-
mi,którymikierowałsięmalarzjako„sprawca”
,tworzącswojedzieło.
Historyksztuki,biorącobrazzapozostałośćpotwórczymakcie,usi-
łujeprzywrócićtogotowe,dawnoporzuconeprzezartystęitrwale
oddzieloneodswejgenezydzieło,dostanu,wktórymdopieropo-
czynałosięonozautorskichzamysłów,dodziałańipowodujących
tymidziałaniamimotywów–doprocesualnejfazy,jakpiszeDerrida,
„malarstwawtrakciestawaniasię(àl)œuvre)”31.
IroniczniezarysowanaprzezautoraPrawdywmalarstwiepróba
zesznurowanianamalowanychbutównastopachichrzeczywistego
właścicielajestmetaforąkierunku,wjakimhistoriasztukiprowadzi
wyjaśnianieobrazówwedleideirestytucji.Wszakcelemeksplanacyj-
nychprocedurjestniecoinnego,jakpowrótdodawnych,zerwanych
powiązańobrazówzrealnymświatemichmalarzyjakohistorycz-
nympodłożem,zktóregoteobrazymiałybysięwywodzićiwktórym
miałybyponownieznajdować–odzyskiwaćodciętegranicamipłó-
cien–macierzysteśrodowiskoigenetycznykontekst,awnimukryte
przyczynyiźródłaswegopierwotnegosensu.Zasadąwyjaśniających
operacjihistoriisztukijestprzecieżwiązanieelementówwidocz-
31
J.Derrida,op.cit.,s.435.
44
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
