Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Popierwsze,dzielićmożnaetykęzuwaginacelimetodę
badańmoralności.Wtensposóbrozróżniasięetykiopisowe
ietykinormatywne.
Etykaopisowa,zwanajestczasemwliteraturzepolskiejeto-
logiąalbonaukąomoralności.MamywPolsceznakomitetra-
dycjetegotypubadań,związanezwłaszczazpracamiMarii
Ossowskiej.Etykaopisowatopróbaodpowiedzinapytaniaja-
kajestmoralnośćdanegoczłowieka,czydanejgrupy.Jaklu-
dzieżyją,jakichregułprzestrzegają?Tymzajmujesięnauka
omoralnościwykorzystującametodologięsocjologii,psycholo-
gii,takżehistorii.Naukaomoralności–zgodniezzasadami–
nieocenia,austalafakty.
Alejestteżetykanormatywna,trafniezwanamoralistyką.Tu
odpowiadasięnapytanieniejakludzieżyją,tylkojakpowin-
niżyć?Niejakajestmoralność,alejakapowinnabyć.Etyk
wkraczawfunkcjewychowawcy,toznaczypróbujeoddziały-
waćprzezswójsystemnainnychludzi.Całąhistorięfilozofii
przenikamoralistyka,zwłaszczapróbapopularyzacjipostawy
racjonalistycznej.
Jakwspomniałem,etykanormatywnawystępujewszędzie
tam,gdziemyśliciel,aleitakżeliteratczytwórcafilmupróbuje
upowszechnićwzorymoralne,wpłynąćnaludzkiezachowania.
Azatem:etykaopisowaietykanormatywna(etologiaimo-
ralistyka)–otopierwszypodział.
Podziałdrugisystemówetycznychdokonywanyjestzuwa-
ginaŹródłamoralności,czyliodpowiedzinapytanie:skądsię
bierzemoralność?Zawszeistniejeponętnaiłatwaformaodpo-
wiedzi,żepłynieonazeŹródełnadprzyrodzonych.Tumamy
całypakietteoriimoralności,któremożnaokreślićmianempro-
widencjalistycznych(złacińskiegoprovidentia–opatrzność).
Wteoriachtychodrzucasięnaturalizmiprzyjmuje,żemoral-
nośćjestprezentemodistotnadprzyrodzonych.Otobogowie
różnychreligii,atakżeinnesiłynadprzyrodzone,regulująza-
chowanialudzi,fundującimwłaśniemoralność.Teorietesą
16
