Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Książka,którątymwstępemotwieramy,powstaławzwiązkuzobchoda-
mi400-leciaurodzinJanaHeweliuszawroku2011,ogłoszonymwPolsce
RokiemJanaHeweliusza.UniwersytetGdańskibyłwówczasjednymznaj-
aktywniejszychorganizatorówjubileuszu.Jużwroku2009,dwalataprzedrocznicą,roz-
poczętoprzygotowaniadoobchodów.Chodziłoouczczeniewspaniałegouczonego,które
niebyłobyjedyniecelebracjąpamięciojegodokonaniach.Organizatorzydokładalistarań,
bywRokuHeweliuszadokonałasiępewnarekonstrukcjawteraźniejszościtego,copły-
niezprzeszłościsięgającejczasówastronoma;nietylkotego,copozostawiłnam,aletakże
tego,copozostawiłwnasówuczony.Uniwersytetokazałsięznakomitymmiejscemdla
realizacjitegorodzajuzamierzeń.Rekonstrukcjamogłabyćwieloaspektowaiinterdyscy-
plinarna,cozapewniatradycjauniwersytetuijegoaktywnośćfundowanaróżnorodnością
zainteresowańnaukowychidoświadczeniemakademickiejkadry.Waneksiezamieszcza-
my-podtrzymującytostwierdzenie-tekst,którypodsumowujeudziałUniwersytetu
GdańskiegowobchodachRokuHeweliusza.
OddawanadorąkCzytelnikówksiążkawpewnymstopniureprezentujewspomnia-
necele.Stanowijednakodrębnąjakość,któraprzedewszystkimakcentujeto,cookaza-
łosięrefleksjąkońcową,zamykającąwramachkonferencjiTributetoHevelius(Gdańsk,
28stycznia2012roku)obchodyjubileuszunaUG.Otóżniktniemiałwątpliwości,żeoto
dokładamysiędospójnej,noszącejwyrazistecechykultury,którąodbieramyjakonaszą
rzeczywistość,gdyżjejczęściączujemysięnietylkojakoakademicyipozostającypodwra-
żeniemHeweliuszajegoentuzjaści,alerównieżlokalnaspołeczność,współcześnimiesz-
czanie,obywateledostrzegającywreferencjidożyciaJanaHeweliuszapodstawyrozwoju
lokalnejsamorządnościidemokracji.Nazwanaonazostałakulturąheweliuszowską(oczym
szerzejczytamywtekścieMariiMendelzłożonymwtymtomie).
Abykultywowaćirozwijaćtękulturę,powstałataksiążka.Autorzy,którzyzłożylitek-
stydoniniejszegotomu,pochodzązróżnychśrodowisk,nietykoakademickich.Niewszy-
scybyliteżuczestnikamiwspomnianejkonferencjiczyobchodówjubileuszuwielkiego
astronoma.WspólnymgruntemdorozważaństałsięHeweliusz-zarównojegoosiągnię-
cianaukowe,społeczne,jakiartystyczne;jegożyciowapostawaisposób,wjakibyłobec-
nywświecie.Dokonaniawielkiegoastronomasąwciążobecne,owocującmiędzyinnymi
tąksiążkąizawartymiwniejwynikamistudiówibadań,refleksjamiintegrującyminas
wpoczuciusensupodjętegokierunkumyśleniaidziałania.
HeweliuszżyłipracowałwXVIIwieku,wepoce,któraobokwielkichnazwiskuczo-
nych,jakGalileuszczyIzaakNewton,dokonującychprzełomowychodkryć,mogłasię
poszczycićwielomabadaczamiweryfikującymiiposzerzającymidotychczasowystanwie-
dzy.Obserwatoriuminowoczesneinstrumentyastronomicznewymagały-podobniejak
publikacje-dużychnakładówfinansowych,stądwielkąrolęodgrywałmecenatrodzinne-
gomiasta,uznanieiwsparciefinansowekrólówRzeczypospolitejiwielkicheuropejskich
władców.NiebezznaczeniabyłatuosobistaaktywnośćekonomicznaHeweliusza,jego
rodzinyiprzyjaciółorazdużegogronauczonychpolskichiobcych,równieżwspierających
9
