Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wtensposóbporazpierwszywhistoriipojawiłsiępodziałnako-
smopolitów-jednostkipozbawioneojczyzny,ajednocześnieposiada-
jąceojczyznęwszędziepodsłońcem,oraznaDlokalistów”2skazanych
naprowincjonalneżycie.TubylczyDlokaliści”postrzegająkosmopoli-
tówniekiedyjakopasożytów,flâneurów,osobyniezdolnedozaangażo-
waniasięnarzeczjakiejśspołeczności,pozbawionedomu;kosmopolici
zkoleipatrząniekiedyzwyższościąnaDlokalistów-tubylców”cechu-
jącychsięrzekomoparafiańszczyzną,szowinizmemiwąskimihoryzon-
tami(Featherstone2002).
ZbiegiemczasupojęciaDkosmopolityzm”,Dkosmopolita”,Dko-
smopolityczny”nabierałycorazgorszychkonotacji.Niebagatelnąrolę
odgrywaływtymprocesiedziewiętnastowiecznyeuropejskiantysemi-
tyzmwidzącywŻydziewcieleniezłychcechkosmopolityoraztotali-
tarneiantysemickiereżimypierwszejpołowyXXw.:hitlerowski
istalinowski(por.Beck2004d,182;Beck2006a,3).Największezna-
czeniedlanadaniakosmopolityzmowizłejkonotacjiwnaszejczęści
EuropymiałapropagandakomunistycznazczasówDkosmopolitycz-
negospiskulekarzy”zpoczątkulatpięćdziesiątych,któramimopro-
pagowanegointernacjonalizmutowarzyszyłaostatniejczystcezapo-
czątkowanejprzezStalinaprzedśmiercią(por.Montefiore2008).Jak
piszeBeck:
Naziścimówili‘Żyd’,amyśleli‘kosmopolita’;stalinowcymówili‘kosmopolita’,
amyśleli‘Żyd’.Wkonsekwencji‘kosmopolici’sąażdodziśspostrzeganiwwielu
krajachjakocośpomiędzywłóczęgami,wrogamiiinsektami,którzymogąlub
nawetpowinnibyćwypędzeni,zohydzenilubzniszczeni(2006a,3).
Zpoczątkujednakkosmopolityzmniebudziłtaksilnychemocji
iniebyłelementemideologiiczypropagandy.Jeszczewstarożytności
kosmopolitycznąmyślDiogenesa,jegouczniaKratesaorazinnychcy-
nikówrozwinęlistoicy,itociostatnisąprzedewszystkimpamiętani
współcześniejakopropagatorzytejidei.Doczasównowożytnychidee
kosmopolityczne,choćpodinnąnazwą,dotrwałyzaprzyczynąuniwer-
salizmuchrześcijańskiego,atakżedziękidoktrynieprawanaturalnego
(por.Ferrara2007;Chernilo2007b).
2TerminDlokalista”por.rozdziałV.
10
