Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JerzegoGrotowskiegodoświadczanieRosji
FascynacjaDostojewskim
10
WwywiadziedlaflWspółczesności”,przeprowadzonymprzez
JerzegoFalkowskiego,aopublikowanym1grudnia1958roku,Gro-
towskiuczyniłtakieotowyznanie:fl[ś]moimstaryminajbardziej
upragnionymzamierzeniemjestwystawieniewewłasnejadaptacji
scenicznejIdioty(naosnowieDostojewskiego)jakoopowieściwspół-
czesnej,owspółczesnymczłowiekuopętanympotrzebąbudowania
nowejetyki[ś]”1.
Jakwiadomo,Grotowskinigdyniereżyserowałtegoutworu.Wopol-
skimTeatrze13RzędówdoszłowprawdziedopremieryIdioty(22paź-
dziernika1961roku),alewadaptacji,inscenizacjiireżyseriiWaldema-
raKrygiera.Grotowskiprzekazałzatemrealizacjęutworu,którybył
jednymzjegonajwiększychreżyserskichmarzeń,swojemukoledze
izarazemartystycznemurywalowi-Krygierbyłwtedyniewątpliwie
bardziejznanywpolskimśrodowiskuartystyczno-teatralnym.
AjednakpostaćksięciaMyszkinajestdziwniebliskabohaterom
przedstawieńGrotowskiego,odAstrowazWujaszkaWaniz1959roku
wkrakowskimStarymTeatrze2,poprzezGustawa-Konradawopolskich
DziadachwedługMickiewicza(1961),ażpoCiemnegozApocalypsis
cumFiguriswewrocławskimTeatrzeLaboratorium(kolejnewersje:1968,
1971i1974).TowarzyszyGrotowskiemurównieżpodczaspobytu
wSzwajcariiwkońcu1958roku.Niemalcałkowiciedzisiajzapomnia-
nyjegotekst,zawierającyrefleksjeztejpodróży,rozpoczynasięna-
stępująco:flMiastonaglekończysię.Wzgórzazalesionekępamidrzew
unosząnazielonychbarkachdomkiokolorowychścianachiokienni-
cach,podobnedodziecinnychzabawek.Powietrzejestczyste,ostro
załamujewszystkiebarwy-jakszkło.Awięctojestwłaśniebarwa
Zurichu.I(wtejwładzynadludzkimiskojarzeniamileżychybawielkość
Dostojewskiego)pierwsząasocjacjąjestksiążęMyszkin,zrośniętyze
Szwajcariątragicznyposzukiwacz«dobrejetyki»,poludzkuzwichnięty
prorokzIdioty”3.
PodczasspotkaniaGrotowskiegozpoznanymwłaśniewZurichu
nauczycielemoimieniuAllandochodziponowniedogłosufascynacja
Dostojewskimijegobohaterem.Otonajbardziejcharakterystyczny
fragmentichrozmowy:
fl[Allan:]Wyniejesteściehumanistami.Wy,prorocynowejetykiś
zeWschodu?
