Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wówczaspodprotektoratembrytyjskim.Jednakodpowiedźnapytaniepostawionewyżej
przestałabyćprostawlatachtrzydziestych;większośćkrajóweuropejskichorazStany
Zjednoczoneprowadziłyrestrykcyjnąpolitykęmającąnaceluzahamowanieimigracji.
Przyczynamiwprowadzaniazaostrzonychprzepisówprawnychdlauchodźcówbyło,przede
wszystkimzałamaniegospodarcze,będącenastępstwemkryzysuzlat1929-1933oraz
–powiązanyznimwpewnymstopniu–wybuchnastrojównacjonalistycznychoraz
antysemickichobserwowanywwielukrajachwlatachtrzydziestych.Krótkomówiąc,emigrujący
zNiemiecŻydzimieliwięczabieraćmiejscapracybezrobotnymobywatelom.JakpiszeDavid
Wyman,kontrargumentoimigrantachjakopotencjalnychkonsumentachprzyczyniającychsię
dowzrostuspożycia,acozatymidzie,wzrostuprodukcjiizwiększenialiczbymiejscpracynie
trafiałjakośdoprzekonaniaogółowiisferomrządzącym8.Argumentem,któryczęsto
przywoływanopodkonieclattrzydziestychbyłtakżelękprzedwojną–Żydzirzekomomieli
uwikłaćpaństwazachodnioeuropejskiewkonfliktznazizmem.Restrykcjetłumaczonotakże
obawąprzedzwiększeniemprawdopodobieństwainfiltracjipaństwprzyjmującychuchodźców
przezagentównazistowskich.Czasamipojawiałysięteżargumentyowątpliwejsile
przekonywania,jakwprzypadkuAustralii,któraw1938rokuodmówiłaprzyjęciauchodźców,
twierdząc,żepojawieniesięimigrantówżydowskichspowodowałobyujawnieniesięzjawiska
antysemityzmu,nieznanegodotądrządowiaustralijskiemuiniepożądanego.Przepisy
imigracyjneposzczególnychkrajówwwiększościprzypadkówulegałyzaostrzeniujakoreakcja
nadojścienazistówdowładzy,anawetgdywjazddodanegopaństwabyłwciążstosunkowo
łatwy–jakwprzypadkuFrancjidoroku1934–oficjalnepodejmowaniepracyprzezuchodźców
byłoniemalniemożliwe9.ZmianyprzepisówmożnaprześledzićnaprzykładzieStanów
Zjednoczonych:obowiązywałytamwprowadzonew1924rokukwotyimigracyjneokreślające
dopuszczalnąliczebnośćuchodźcówwpuszczanychdoUSAwskaliroku.Kryteriumstanowił
wtymprzypadkukrajurodzenia(kwotaniemieckaprzykładowookreślonabyłana26000osób),
asumakwotwynosiła154000osóbrocznie.Coprawda,napoczątku1938rokuStany
Zjednoczonezłagodziłyniecorestrykcjedlaimigrantów,leczpowybuchuwojnyzaostrzyły
jeponownie,awlipcu1941wprowadzonoprzepisy,któreutrudniaływjazddoUSAbardziejniż
wlatachtrzydziestych.ParafrazującsformułowanieDavidaWymana,bramydoAmeryki
zamkniętowtymsamymczasiecobramygetta,którymdlaŻydówstałasięEuropa.
OczywistymcelemewentualnejimigracjibyłaPalestyna.WdeklaracjiBalfouraz2listopada
1917rokuBrytyjczycyobiecywaliŻydomutworzeniewPalestyniepaństważydowskiego
naprawachautonomii.PopierwszejwojnieświatowejWielkaBrytania,sprawującawPalestynie
władzęzmandatuLigiNarodów,pozwalałanaimigrację;w1932rokupopulacjaŻydów
wPalestynieliczyła278000osóbistalerosła,abywroku1938osiągnąćliczbę550000.
ZagrożeniwzrostemliczbyŻydówArabowiepalestyńscyw1936rokuwzniecilipowstanie
przeciwwładzommandatowym,zmuszającBrytyjczykówdozweryfikowaniaobietnicdanych
wdeklaracjiBalfoura.PriorytetemWielkiejBrytaniibyłoutrzymaniewpływównaBliskim
Wschodziewobliczuzbliżającejsięwojny,potrzebnychchociażbydoprowadzeniaoperacji
wojskowychistabilnościliniizaopatrzeniowych,orazpozyskaniesojuszników–lękArabówprzed
wzrostemnapływuludnościżydowskiejijednoczesnepopieranieŻydówprzezBrytyjczykównie
ułatwiałyporozumienia.Wtejsytuacjinależałodokonaćwyboru.W1937rokuBrytyjczycy
drastycznieograniczylimożliwościosiedlaniasięŻydówwPalestynie,awmaju1939ogłosilitak
zwanąBiałąKsięgęograniczającąimigracjędo75000ludzi,którzymielibyuzyskaćzgodę
nawjazddoPalestynywciągukolejnychpięciulat.JednocześniezłożonoArabomobietnicę,
żepaństwożydowskienigdyniepowstaniewPalestynie.Dodatkowoskomplikowanoprocedurę
wydawaniapozwoleńwjazdowych.LimitokreślonywBiałejKsiędzeprzezcałąwojnęniezostał
wpełniwykorzystany.
JednaknajbardziejinteresującymaspektemkwestiiemigracjiŻydówniemieckichbyłoszukanie
