Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Pochodzeniejęzykafińskiego
Rodzinajęzykówuralskich
Językfiński(suomi)jestjęzykiemetnicznymFinów(fiń.suomalaiset),naro-
dutworzącegopodstawowąludnośćFinlandii(fiń.Suomi).Zjednejstronynale-
żydogrupyjęzykówtypologicznieigenetycznieodległych,nieindoeuropejskich,
zdrugiejzaś-dojęzykówpodpewnymwzględemnam„bliskich”
,atozuwagina
geograficznesąsiedztwo(jakojęzykbasenuMorzaBałtyckiego)iprzynależność
dotzw.europejskiejligijęzykowej(spowinowacenie,powiązaniahistoryczneicy-
wilizacyjne).Bywazaliczanydojęzykównordyckichobokduńskiego,farerskiego,
islandzkiego,saamskiego,norweskiegoiszwedzkiego(Hovdhaugenetal.2000).
Przyjrzyjmysięobecnejsystematyzacjijęzykowej.
Wtradycyjnejklasyfikacjigenealogicznej(historyczno-lingwistycznej)język
fiński(suomi)jestprzyporządkowywanypodgałęzibałtyckofińskiej(zachodnio-
fińskiej)(fiń.itämerensuomalaisetkielet)podrodzinyugrofińskiej,wywodzącej
sięzrodzinyjęzykówuralskich(fiń.uralilaisetkielet)(rys.1).
Obszargeograficznywystępowaniajęzykówzaklasyfikowanychjakouralskie
jestobecnierozległy-etnosyuralskiezasiedlająpółnocnąEurazjęorazobszary
EuropyŚrodkowej(NizinęWęgierską)(rys.2).Językiokreślanemianemuralskich
sąwużyciunaWęgrzech,wEstonii,wFinlandii,wpółnocnejicentralnejczęści
RosjiorazwewschodniejSyberii,atakżewśródmniejszościnarodowychNorwe-
giiiSzwecji;ponadtopewnymiodmianamijęzykafińskiegooperujeemigracja
fińskawUSA,KanadzieiAustralii.Wstrefieeuropejskiejnamapiejęzykowejfiń-
skisytuujesiępomiędzyjęzykamiindoeuropejskimi.Wodniesieniudorodziny
językowejterminyjęzykiuralskie(ang.Uraliclanguages)ijęzykiugrofńskie(ang.
Finno-Ugrianlanguages)częstoużywanesąwymiennie,jednakwgruncierzeczy
nieoddająpodziałudychotomicznegonajęzykiugrofińskieisamojedzkietworzą-
cerodzinęuralską(TapaniSalminen1993;Laakso2001:179).Trzebazaznaczyć,iż
osiągnięcialingwistówzostatnichstuleciponowniesąkwestionowane,cojestspo-
wodowanenaturalnymrozwojemwiedzy,nowychkierunkówbadańizastosowa-
nychmetod.Przynależnośćposzczególnychgrupjęzykowychdorodzinyuralskiej
była,ijestnadal,dyskutowanawśrodowiskachfennougrystycznych.Przedmiotem
sporównaukowychjestwewnętrznastrukturarodzinyuralskiej,atakżetaksono-
miajęzyków(zob.Marcantonio2002:55-68;TapaniSalminen2002).Poddawana
poddyskusjęjestrównieżkwestiarekonstrukcjipraformjęzykowych-zakładanej
-11-
