Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polszczyznawróżnychjejaspektach
podred.AndrzejaS.Dyszaka
Językpolskidawniejidziś
podred.AnnyPaluszak-Bronki
WydawnictwoUniwersytetuKazimierzaWielkiego
Bydgoszcz2022
MałgorzataAndrejczyk
UniwersytetwBiałymstoku
ORCID:0000-0002-8539-4373
Razjeszczewsprawienazwyszafir
wtwórczościJuliuszaSłowackiego
Streszczenie
Głównymcelemartykułujestprzedstawieniejęzykowegoobrazuszafiruwtwórczości
JuliuszaSłowackiego(PismaJuliuszaSłowackiego,t.1-4,Lwów1880).Wrozważaniach
podjętopróbęustalenia,czypoetaposługiwałsięutrwalonymiwświadomościużytko-
wnikówjęzykapołączeniamiwyrazowymi,czymożewykraczałwobrębiewykorzysta-
nianazwdrogichkamienipozakanonliteracko-kulturowegokoduokresuromantyzmu.
Wszkicuzwróconouwagęnałączliwośćleksemuszafirzinnymiwyrazami,jegoetymo-
logię,uwikłaniakontekstoweorazsymbolikę.Wbadaniachwykorzystanozałożeniade-
finicjiotwartej.Proponowaneanalizywykazują,żenajęzykowyobrazszafiruobecny
wwybranychutworachSłowackiegoskładająsięprzedewszystkimkonceptualizacje
tekstowe,któresąrozwinięciemutrwalonychwjęzykuogólnymcechwyrazuszafir,jed-
nakodbywasiętowsposóbnieoczywistypoprzezzastosowanieperyfraz-omówień
czyteżpołączeńprzenośnych.Częstoteżpoetazrywazutrwalonymiwświadomości
użytkownikówjęzykaobrazami-szafiroweniebo,morze,oczyuzyskująnowąodsłonę.
Cowięcejjednostkoweomówioneprzykładydopełniająjęzykowyobrazszafiru,charak-
teryzujątymsamymidiolektSłowackiego.
Słowakluczowe:Słowacki,nazwydrogichkamieni,konotacje,szafir.
Wprowadzenie
Zdolnośćtworzeniawmyślachnieograniczonych,rozmaitych,powikła-
nych,wielowymiarowychobrazów,fantazji,historiicharakteryzujeJu-
liuszaSłowackiegojakowybitnegotwórcęokresuromantyzmu.Sam
poetawliściedomatki,pisze:
Obrazy,któresobietwojaimaginacjautworzy,będąmoże
piękne,aleniebędątymisamymiobrazami,którejawidzę
wewspomnieniach(Słowacki1949,195).
JaksłuszniewskazujeKrzysztofKorotkich:
WyobraźniaJuliuszaSłowackiegojestprzenikniętaizasilona
żywąobecnościąwszelkiegorodzajuipochodzeniasymboli,
znaków,obrazów;poetagromadziniejakowswymimagina-
