Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Językowaprojekcjaemocjiwwypowiedziachdzieci...
wyższeustalenianiedotyczyłyjednakpojedynczychsłów,leczpewnych
całości,którezyskałynazwęflpólpojęciowych”.4
Wtymmiejscuprzytoczęnajprawdopodobniejnajbardziejznanąwy-
powiedźJ.Trieranatematrolijęzykawtworzeniurzeczywistości:flZa-
rzucamysiatkęsłównato,coprzeczuwamywsposóbmglistyizawiły,
abypochwycićprzezrozczłonkowanieizawrzećwpoodgraniczanych
pojęciach.Tworzeniepojęćzapomocąsłówjestrozczłonkowującympro-
cesemwyjaśnianiazpozycjicałości.[ł]Przytymjęzyknieodzwierciedla
realnegobytu,lecztworzysymboleintelektualne”5[J.Trier1931,s.27,za:
A.Schaf1964,s.31].
Niezwykleistotnezpunktuwidzeniabadańjęzykoznawczychjestro-
zumieniejęzykaprzezfilozofaiteoretykakulturyE.Cassirera.flTrakto-
wałonjęzyk,obokmitu,religii,sztukiinauki,jakojednązformsym-
bolicznych,któresłużączłowiekowi,zjednejstrony,dosymbolicznego
ujmowaniaświataprzedmiotowego,przekształcaniagoitransformowania
poprzezumysłludzkiwsymbole,międzyinnymi–symbolicznezna-
4
flPojedynczyznaksłowny[ł]będziezrozumianytylkozależnieodstopniaobecno-
ścipola.[ł]Znaczyontylkowramachtejcałościidziękitejcałości.Pozacałością
polaznaczenieniemożewogólewystępować.[ł]Toniepojedynczyznakcośmówi,
leczsystemcałościznakówmożecośmówićwobecpojedynczychznaków.[ł]Wła-
ściwieznaczeniejakiegośsłowapoznajemydopierowtedy,gdyodgraniczymyjeod
znaczeniasąsiednichiprzeciwstawnychsłów.Maonosenstylkojakoczęśćcałości,
albowiemznaczeniewystępujetylkowramachpola”[J.Trier1931,s.3,6,za:A.Schaf
1964,s.27].flBadaćpodziałpolatotyle,cobadaćokreślonyfragmentformywewnętrz-
nejjęzyka[ł],wktórejwyrażasięświatopogląddanegojęzykawokreślonejchwili
iwsposóbniewywołującynieporozumień.Podziałokreślonegopolapozwalapoznać
fragmentjęzykowegoobrazuświata”[J.Trier1931,s.19–20,za:A.Schaf1964,s.29].
WopiniiL.Weisgerberaflkażdyjęzykjestjakimśsposobemdojściadoświata;każ-
dawspólnotajęzykowatworzonajestprzezwspólnyobrazświatazawartywjęzyku
ojczystym”[L.Weisgerber1966,s.442,za:J.Anusiewicz1999,s.266].Zaistotękażde-
gojęzykanarodowegoprzyjmowałL.Weisgerberzawartywnimdorobekkulturowy
narodu.A.Mańczakwksiążcept.Wspólnotajęzykowaijejobrazświata.Krytyczneuwa-
gidoteoriiLeoWeisgerberapisał:flKażdyczłonekwspólnotykomunikatywnejprzyj-
mujenieświadomiewczasieprzyswajaniajęzykaojczystegojęzykowyobrazświata.
Jeślichceoncośprzekazać,oczymśmówić,musiposługiwaćsięsłowamiistrukturami
zdaniowymiswegojęzykaojczystego,którezawierająjużwcześniejustalonyporządek
orazocenęświata.Wprocesietymchodziouwarunkowaneprzezkulturęprzeobra-
żenieświatadoświadczanegowświatduchowo-pojęciowy.WteoriiWeisgerberaów
światduchowo-pojęciowynazywanyjestjęzykowymbytempośrednim.Byttenjest
pośredni,ponieważznajdujesięon,wmyślkoncepcjiWeisgerbera,międzymówiącym
aświatemzewnętrznym”[A.Mańczak1982,s.44;porteż:L.Weisgerber1956/57,s.67,
za:J.Anusiewicz1999,s.271].
5
Natematkoncepcjipóljęzykowychpiszęwrozdziale2.5.Lingwistycznesposobyujmo-
waniazjawiskemocjonalnych0
