Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Język–myślenie–rzeczywistość.obrazświataukrytywjęzyku
21
kijęzykowe[wyróżnienieJ.A.],zdrugiejzaśstrony,zapomocątych
formsymbolicznychczłowiek»oswaja«nieznanąmuiobcąrzeczywistość,
przyswajająpoprzeznadaniejejludzkiegocharakteru”[J.Anusiewicz
1994,s.40].6GodneprzytoczeniasąrównieżsłowaE.Cassireradotyczą-
cepoczątkówfljęzykowejświadomościsymbolicznej[wyróżnienie
E.C.]”małychdzieci.flDziecko[ł]nietylkoużywasłówjakosymboli,lecz
zauważa,żesłowasąsymbolamiiciąglejewyszukuje.Dokonałoonotym
samymnajważniejszegoodkryciawcałymswoimżyciu:[ł]żemianowi-
ciekażdemuprzedmiotowiprzynależynastałesymbolizującygo,służący
dojegooznaczaniaiprzekazywaniakompleksdźwięków,tn.żekażda
rzeczmaswojąnazwę.[ł]Wydajesięcharakterystyczne,żedziecięce
pytaniaonazwy,jaksądzę,nieodnosząsiędotego,jaksięrzecz»nazy-
wa«,leczraczejdotego,czymrzecz»jest«.[ł]Wszystkobowiem,co
dzieckootacza,»zagaduje«jewjakimśsensie.Rzeczy,zjawiska»zajmują«
je,wchodząznimwpewnąwspólnotęjęzykową,któradladzieckaozna-
czaprawdziwąwspólnotężycia.Tylkoztejpozycjimożnaodważyćsię
naparadoksalnestwierdzenie,dzieckorozmawiazrzeczaminiedlatego,
iżuważajezażywe–leczodwrotnie,uważajezażywe,ponieważznimi
rozmawia”[E.Cassirer2003,s.69,74].PodkoniecrozprawyE.Cassirer
wypowiadaznamiennesłowa:flJęzykniejestorganempoznania,praw-
dziwegoujęciaistoty;jestonraczejtym,costajenieustanniepomiędzy
ludźmiirzeczywistością,coustawicznietkazasłonęMaiicorazbardziej
nasnimowija.Jeślinieudasięnamrozwikłaćtegosplątaniajęzykiem
izlikwidowaćowejspowodowanejprzezniegociągłejiluzji,wówczasni-
gdyniepotrafimywniknąćwprawdębycia,zarównotego»zewnętrzne-
go«,jakitego»wewnętrznego«”[tamże,s.76].
Sąddotyczącytwierdzenia,żejęzyktworzyrzeczywistość,znalazł
swojemiejscewpoglądachpolskiegologika,twórcykonwencjonalizmu
K.Ajdukiewicza.Autortezyozależnościobrazuświataodaparaturypo-
jęciowej(tn.odjęzyka)pisał:fl[ł]wszystkiesądy,któreprzyjmujemy
iktóretworzącałynaszobrazświata,niesąjeszczejednoznaczniewyzna-
czoneprzezdanedoświadczenia,leczzależąodwyboruaparaturypoję-
ciowej,przypomocyktórejodwzorowujemynaszedoświadczenia.Może-
myjednakwybraćtakąlubinnąaparaturępojęciową,przezcozmienisię
naszobrazświata”[K.Ajdukiewicz1960,s.175].flZgodnieztakąwykład-
niąkonwencjonalizmunależyrozumiećpowszechniecytowanezdanie
Witgensteina:»[ł]granicemegojęzykaoznaczajągranicemegoświa-
ta«”[S.Grabias1997,s.45;por.teżA.Schaf1964,s.74–75].
6
SzerzejnatematfilozofiijęzykawujęciuE.Cassireraw:[E.Cassirer1971,oryg.1944;
A.Heinz1983,s.247–248,389–390;B.Andrzejewski1981,s.118;E.Cassirer2003].
