Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
JĘZYKAŚWIAT
1)EfektywnejesttakierozumienieJOS,któreuwzględniazarównodaneustabili-
zowanewsystemiejęzyka,jakteżcharakterystykidostępnepoprzezużyciejęzyka
oraztewierzeniaizachowania,któretworząkontekstprzyjęzykowy,relewantny
dlainterpretacjitekstówjęzykowych.
2)JOSopierasięnaelementarnychsposobachporządkowaniaświatapoprzez
tworzeniekompleksówikolekcjiorazustanawianiuopozycjisemiotycznychtypu
sacrum_profanum,swój_obcy,męski_żeński,nowy_stary,młody_stary(Lévi-
Strauss1958;Ivanov-Toporov1965,1974;Stomma1986;Apresjan1994;Krze-
szowski1994).Rolaihierarchiatychopozycjipodlegazmianomhistorycznym.
3)FragmentamiglobalnegoJOSsąstereotypypojmowanewduchuPutnama,
jakokolektywnewyobrażenialudziirzeczy,takżezdarzeń,obejmującecechycha-
rakteryzująceprzedmiotodstronyjegowłaściwości,funkcji,zachowańitd.(Lipp-
mann1920;Putnam1975;Bartmiński1980a,1988b).
4)JOSdajesięzrekonstruowaćnapodstawietrojakiegotypudanych,któreozna-
czamsymbolami:S_A_T(systemjęzykowy,konwencjadostępnabadaniomankie-
towymiteksty).
5)Metodadefinicjikognitywnej(Bartmiński1988a)_odtwarzającasubiektywny
sposóbkonceptualizacjirzeczywistościzcałymbogactwemcechkategorialnych,cha-
rakterystycznych,ewaluatywnych,zuwzględnieniemaspektów,wjakichujmowany
jestnazwanyprzedmiot_pozwalaujmowaćwynikitychanalizsystematycznieiwspo-
sóbporównywalny.
6)Zbazowegozespołucechutrwalonychsą_wjednostkowychużyciach_wy-
prowadzaneprofilepodporządkowaneprzyjętymwzorcomgatunkowymiintencjom
nadawców.
7)StatusontologicznyelementówtworzącychJOSjestzróżnicowany.Sąwnim
elementytraktowanejakorzeczywiste,możliwebądŹpostulowane.Modalnościpo-
szczególnychelementówJOSpoddawanesąinterpretacjizapomocąmodyfikatorów
typowy,rzeczywisty,normalny,prawdziwy,idealnyitp.
8)Obrazświatazawartywjęzykupolskimzawieraelementyuniwersalneispe-
cyficznekulturowo.
14.ProgramminimalnybadaniaJOSijegosystematycznyopispowinien_jak
sądzę_objąćminimumsześćzagadnień,odpowiedniodopodstawowegomodelu
komunikacjijęzykowej:KTO_ZKIM_GDZIE_KIEDY_POCO_JAKSIĘ
POROZUMIEWA11.Odpowiedniodotegomożemywydzielićnastępująceproblemy
(pytania)badawcze:
1)sposóbokreślaniatożsamościzbiorowej:kimjesteśmymy(autostereotypy);
2)sposóbpostrzeganiaijęzykowegoujmowaniainnych,kimsąoni(heteroste-
reotypy);
3)sposobykonceptualizacjiprzestrzeniinaszegomiejscawświecie;
4)sposobykonceptualizacjiczasuwspólnotowego,wktórymżyjemy;
11NakonferencjiwOpoluwroku1999przedstawiłemprojektpięciopunktowy(Bartmiński
2000a),bezostatniegoczłonu,któregowprowadzeniewydajemisięjednakpotrzebne.