Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Okontekściekulturowym
wręczunikalnesposobyzaspokajaniauniwersalnychpotrzebludzkich:często
zadowalanosięodnotowaniemodmiennościokreślonychwytworówczłowieka
żyjącegowdanejkulturze–jegowierzeń,postaw,sposobówwartościowania,
charakterystycznychzachowań.Rzadziejwnikanowgenezęodrębności.Nie
zwracanouwaginato,wjakisposóbswoistośćjednegorozwiązaniapowiązana
byłazszeregiemrozwiązańprzyjętychwcześniejinadaluznawanychzawar-
tościowealbozawymagającemodyfikacji.Dodatkowątrudnośćstanowiłozja-
wiskonierównomiernejpartycypacjiposzczególnychosóbwdorobkuichwłas-
nejgrupyorazzwiązaneztympostawyokreślanemianemflkonserwatyzmu”
,
flzaściankowości”
,flduchowegoubóstwa”bądźprzeciwnie–flpionierstwa”
,
fltwórczejpostawy”lubflawangardowości”.Paradoksalniedokładniejsząwie-
dzęnatematspecyfikidorobkukulturowegoudawałosiępozyskaćodnośniedo
społeczeństwplemiennychorazniektórychludówpozaeuropejskich.Takzwane
kulturyproste,uznanezahomogenicznewwysokimstopniu,bywałyprzed-
miotemopisówmonograficznych,dlaktórychwzorcemstawałysięmonumen-
talnedziełaBronisławaMalinowskiego,AlfredaRadclife-Browna,Raymonda
Firtha,ClaudeLévi-Straussa,EdmundaLeachaiinnych.Rezultatemcelowo
prowadzonychobserwacjiianaliz,wwynikuktórychdokonywanointerpre-
tacjiznaczenialudzkichwytworów,postawizachowań,byłopostrzeganiepo-
szczególnychwytworówjakoczęściszerszegokompleksukulturowego,awięc
sytuowanieichwkontekścieinnych,typowychlubspecyficznychkonfiguracji.
Stosunkowoszybkookazałosię,żezjawiskozpozorupodobnedoznanychjuż
badaczomrozwiązańeuropejskichniosłozsobąodmiennesensywarunkowane
kontekstem,posiadałoinnąsymbolikę,skutkowałonieprzewidywalnymikon-
sekwencjamibądźpełniłotrudnedoprzewidzeniafunkcje.
PodkoniecXXwiekuopisykultursporządzoneprzezklasykówantropologii
stałysięprzedmiotemostrejkrytyki,kwestionującejichobiektywizmnaukowy.
Zwróconouwagęnaaspektnarracyjny,którykażdegopraktyczniebadacza
czyniłflautorem”ipodporządkowywałstrategiomkomunikacyjno-językowym;
akcentowanotakżeswoistąbezradnośćepistemologiczną,wynikającązfaktu,
żeczłowiekbyłjednocześniepodmiotem,przedmiotemiinstrumentem
pozyskiwaniawiedzyosamymsobie.Wynikającestądsporyfilozoficzno-
-metodologiczneodsunęłynaplandalszymożliwośćprowadzeniabadańnad
genezą,strukturąisymbolikąposzczególnychkultur.Kontekststosunkowo
szybkozostałuznanyzaoczywistość,alenieprzekładałosiętonabadania
jegotradycyjnieutrwalonejspecyfiki.Albowiemoilewperspektywiesocjolo-
gicznejkontekstkażdegoludzkiegodziałaniaodnosisięprzedewszystkimdo
konkretnejsytuacjiizmieniasiędynamicznie,otylewperspektywieantropo-
logicznejkontekstkulturowydanegozjawiskawiążesięzcałąsieciąścisłych
iluźniejszychpowiązań,tradycyjnieutrwalonych,aletrudnychdowmiarę
pełnejrekonstrukcji.Znaczeniekażdegowytworumożebyćinterpretowane
przezpryzmatciąguodczytańtradycyjnych,przezpryzmatwiedzyopowią-
11
