Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Podjętawniniejszejpracypróbazrekonstruowaniazasadniczychczę-
ścibardzobogategodorobkufilozoficznegoJohannaFriedrichaHerbarta
ijegousytuowaniawkontekściepokantowkiejmyśliidealistycznejpodyk-
towanajestprzedewszystkimsilnąpotrzebąprzybliżeniapolskiemuczy-
telnikowitwórczościmyśliciela,który–jaksądzę–zapłaciłbardzowysoką
cenęzato,żebyłjednocześniepedagogizującymfilozofemifilozofującym
pedagogiem,oczymniepozwalanamzapomniećjedenzniewielufilozo-
fów,którzydostrzegaliznaczeniezwiązkumiędzyfilozofiąHerbarta
ijegopedagogiką–IvoTretera1.Herbartjestznanyzeswejpsychologii,
etyki,estetykiipedagogiki,aleprawiewcaleniejestznanyzeswejfilozofii,
bezktórejnieistniejąwłaśnietamtenauki–wtymtakżepedagogika.
PragnienieprzyporządkowaniamyśliHerbartadojednejdyscypliny–zgod-
niezoczekiwaniamitych,którzylojalnośćwobecswojejdziedzinystawia-
jąnapierwszymmiejscu–wynikaprzedewszystkimzbrakuznajomości
jegofilozofii.FilozofiaHerbartanieuchronnieprowadzidopedagogiki,ata
zkoleiodkrywawsobiefilozoficznekorzenieitymsamymzwracasięwstronę
podstawowychkwestiifilozoficznych,dziękiczemupozostajeotwartainie
tylkosamaniekostnieje,alerównieżniepozwalaskostniećfilozofii.
Wydajesię,żepozapewnymiwyjątkamimamywwypadkuspuścizny
Herbartadoczynieniazwyraźnymniedocenieniemizawężeniemjego
twórczości.Niektórzychcielibywnimwidziećtylkopedagoga,alepeda-
gogawbardzowąskimznaczeniutegosłowa,pedagogazmierzającego
wkierunku„PädagogischePolizei”.W
SłownikuPsychologii
2Larousse’a
1I.Tretera,
Herbartajehostoupencinapražskéuniverzité
,UniverzitaKarlova,Praha1989.
2Zob.N.Sillamy,
Słownikpsychologii
,tłum.K.Jarosz,„Książnica”,Katowice1994,s.96.
