Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
Amerykańskiemiastasąjakborsuczejamy-obwiedzioneśmieciem,ito
wszystkie-otoczonestosamipopsutychirdzewiejącychsamochodów,
inieomalzasypaneodpadkami.Wszystkoto,czegoużywamydostarczane
jestwpudełkach,kartonach,skrzynkach,wtymtakzwanymopakowa-
niu,wktórymsiękochamy.Góryrzeczy,którewyrzucamy,sąznacznie
większeodtego,cozużywamy.Potym,jeżeliniepoczyminnym,widać
szalonąilekkomyślnąwybujałośćnaszejprodukcji,awskaźnikiemwydaje
sięmarnotrawstwo22.
Steinbeck,rzeczjasna,niebyłjedynympisarzem,którypodko-
niecpierwszejpołowyXXwiekukrytykowałmaterializm,jednak
tym,cowyróżniajegoargumenty,jestpowiązanieludzkiegokon-
sumpcjonizmuizachłannościzdestrukcjąśrodowiskanaturalne-
go,orazjegoświadomość,żetoAmerykaiAmerykanieprzodują
wszkodliwymdlaplanetyuwielbieniudlawszystkiegocoplasti-
koweijednorazowe.
Steinbeckpodkreślałtakżepodobieństwocharakterumiesz-
kańcówdanegorejonu(zwykle,rzeczjasna,dolinySalinas)
zncharakteremziemi”,zcechamiśrodowiskanaturalnego,któ-
retychludziukształtowało.Niegdyśodczytywanotopołączenie
wkategoriachnaturalistycznegodeterminizmu,aterazbardziej
wkontekścieekokrytycznegoprzekraczaniagranicmiędzytym,
coludzkieiconieludzkie,międzynaturąakulturą.EdmundWil-
sonzarzucałniegdyśSteinbeckowi,żetentraktujeludzitylkojako
kolejnygatunekzwierząt23.Irzeczywiścietakjest.WDzienniku
zMorzaCorteza,napisanymnapodstawiewyprawymorskiej,
którąSteinbeckodbyłwtowarzystwieswojegoprzyjacielabio-
logiaEdaRickettsa,pisarzprzyrównujezachowanieławicyryb
dozachowaniagrupludzi.Topozwalamunaanalizęzachowań
zbiorowościwsposób,któryprzekraczaramygatunkowe:
[P]odejrzewamy,żegdybybadanoławicęjakojednozwierzę,aniesumę
jednostek,okazałobysię,żeniektórymznichzostałyprzydzieloneokreślo-
nezadania;tesłabszeipowolniejszemogąnawetsłużyćjakopokarmrzu-
conydrapieżnikomwimiębezpieczeństwaławicyjakojednegoorganizmu.
[ł]Ibyćmożetenzespółsłużącyprzetrwaniustanowiczęśćjeszczewięk-
szegoorganizmu,jakimjestcałeżyciewmorzu,atenzkoleinajwiększego
22Steinbeck,PodróżezCharleyem,s.25-26.
23Wilson,ClassicsandCommercials,s.36-37.
