Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.4.Kalibracjaabłędyanalityczne
oczywiste,żepokażdympowtórzeniuseriianalizrównoległychwartościtebędą
odpowiednioniecoinne.Wynikatooczywiścieznieuniknionychbłędówprzypad-
kowychpopełnianychwtrakcieanaliz.
Jeszczebardziejniepewnaodocenyprecyzjiwynikówanalitycznychjestocena
ichdokładności.Dokładnośćwynikówjestzdefiniowanapoprzezzgodnośćwyniku
analitycznegox
xiprawdziwegox
t,cowyrażająwzoryokreślającebłądbezwzględny
EibłądwzględnyRE:
E=x
xx
t
(2.7)
RE=
x
xx
x
t
t
·100%
(2.8)
Jestoczywiste,żewzoryteczystoteoretyczne,choćbyzewzględunazawsze
nieznanąwartośćwynikuprawdziwegox
t.Pozatym,jakwynikazpoprzednichroz-
ważań,wynikanalitycznyx
xmożnajedynieporównywaćzwartościąrzeczywistąx
0,
jakąprzyjmujeanalitobecnywpróbcepowykonaniupomiarówsygnałówanalitycz-
nych.Obietewartości,x
tix
0,odbiegająodwynikuanalitycznegozpowodubłędów
przypadkowychisystematycznych,czyliznaturyrzeczymniejlubbardziejniedo-
kładne.Jakzatemwpraktycerozwiązaćproblemywyznaczaniadokładności(niedo-
kładności)wanaliziejakościowejiilościowej?
Wprzypadkuanalizyjakościowejsprawawydajesiędośćprosta:dokładność
identyfikacjianalitumożnaliczbowooszacować,obliczającbłędyEiREzapomocą
wartościpołożeniasygnałówY
0iY
xotrzymanychodpowiedniodlapróbkiidla
wzorca(patrzrys.2.6.)iprzyjmującwewzorach(2.7)i(2.8),żex
t=Y
0ix
x=Y
x.
Konfrontującotrzymanewynikizprzypadkowymrozrzutemsygnałówpomiaro-
wych,możnanapodstawieodpowiednichtestówstatystycznychocenić,czypopeł-
nionebłędymającharakterprzypadkowyczysystematyczny.Wszystkotoniedaje
jednakjednoznacznejodpowiedzinapodstawowepytanieodokładnośćwyników
wsensieniewymiernym,tzn.czyanalitobecnywewzorcujestobecnylubnieobecny
wpróbce.
Należyzauważyć,żewynikanalizyjakościowejmożesięwydawaćdokładnytyl-
kowtedy,gdyanalitzostałprawidłowozidentyfikowany(wykryty)wpróbce,anie-
dokładnywprzeciwnymwypadku.Wrzeczywistościsytuacjajestbardziejzłożona.
Jestoczywiste,żegdywpróbceznajdujesięanalitiotrzymanywyniktopotwierdza,
tojestondokładny(tzw.prawdziwiepozytywny).Owynikudokładnymmożnajed-
nakpowiedziećrównieżwtedy,gdyjestonprawdziwienegatywny,czyligdywynik
analitycznyniepotwierdzaobecnościanalituwpróbce,iwrzeczywistościjeston
wniejnieobecny.Wkażdyminnymprzypadkuwynikanalizyjakościowejjest
21