Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
tałuspołecznegomogąsięprzeobrazićwkapitałekonomiczny(fizyczny,finansowy),
np.poprzezłatwiejszydostępdokredytówczychronionychrynków,lubwkapitał
kulturowy,np.dziękiułatwionemudostępowidoźródełinformacjiczywiedzyeks-
pertów.Pomnożeniezasobówkapitałuspołecznegoalboprzezzwiększenieliczby
kontaktów,alboprzezzastępowaniemniejkorzystnychkontaktówbardziejwartoś-
ciowymi,równieżmożewymagaćinwestycjiprzyużyciukapitałuekonomicznego
(opłatyklubowe,kosztyorganizacjiprzyjęć)bądźkulturowego.Wyliczenieopłacal-
nościinwestycjiwkapitałspołecznyniejestdokońcamożliwe.Tenaspektkoncepcji
kapitałuspołecznegookazujesięzatoprzydatnywwyjaśnieniujegowpływuna
wzrostgospodarczy.
Drugizteoretykówkapitałuspołecznego,J.Coleman,wywodzitakżeswojeroz-
ważaniazkoncepcjiindywidualistycznej,alekonkludujeje,uwzględniajączbiorowy
wymiartegozjawiska.Rozpoczynaodbadańnadroląkapitałuspołecznegorodziców
wrozwojukapitałuludzkiegoichdzieci(Coleman,1988),wktórychzwracauwagę
nato,żemocnewięzirodzinneispołecznościowemogązmniejszyćprawdopodobień-
stwoporzuceniaszkołyprzezucznia.Wjegorozważaniachpojawiasiękoncepcja
domknięcia(closure),wktórej–inaczejniżuM.Granovettera–silnepowiązania
mocnymiwięziamiwewnątrzdanejgrupymajązwiększaćpoziomzaufaniamiędzyjej
członkami,wzmacniaćnormywewnątrzgrupoweiprowadzićdowiększejefektywno-
ścijejczłonków(Rymsza,2007).SpotkałosiętozkrytykąA.Portesa(1998).Zwrócił
onuwagę,żedomknięciegrupymożenadłuższąmetępowodowaćzmniejszeniekre-
atywnościjejczłonków,obawiającychsięwyłamać,ryzykującwykluczeniezgrupy.
WujęciuJ.Colemanaważnyjestkolektywnywymiarkapitałuspołecznego,który
niestanowiwłasnościjednostki,takjakwprzypadkuinnychrodzajówkapitału,ale
jestumiejscowionywpowiązaniachmiędzyosobami.Obecnośćinnychosóbokazu-
jesięniezbędnadozaistnieniakapitałuspołecznego,apojawieniesięlubodejście
zsieciprzyczyniasiędozwiększenialubzmniejszeniajegozasobów.Gdyzaistnieje
takasytuacja,korzyścibądźstratyrozciągająsięnacałąsieć.Amerykańskisocjolog
mniejinteresujesięaspektemklasowymtegozjawiska,aanalizujejejakowłasność
wspólnotispołeczności.Podkreśla,żestanowionodobrowspólne:korzystajązniego
całezbiorowościpowiązanesieciamirelacji.Inwestującwkapitałspołeczny(świa-
domielubnie),ludziepomnażająjegozasoby,zktórychmogąkorzystaćinneosoby,
równieżteniemająceudziałuwjegobudowie(Coleman,1990).
J.Colemanzwracauwagęnafunkcjonalnyaspektkapitałuspołecznego:albo
umożliwiaonłatwiejszepodejmowaniewspólnychdziałań,alboprzyczyniasiędo
obniżeniaichkosztów.Imwiększaintensywnośćpowiązańiimwyższezaufanie,
tymwiększeprawdopodobieństwopojawieniasięoddolnychinicjatyworaztymniż-
szekosztyichrealizacji.Wjegoujęciukapitałspołecznymagłówniepozytywneod-
działywanie,przyczyniającsięnp.dopodnoszeniapoziomubezpieczeństwawspo-
łecznościachlokalnych:
[Kapitałspołeczny]stanowipewienaspektstrukturyspołecznejiułatwianiektóredziałania
jednostek,któresąwewnątrztakiejstruktury[...].Ułatwiaosiąganiecelów,któreniemogłyby
zostaćosiągniętewprzypadkujegobrakulubzostałybyosiągnięte,alewiększymkosztem.[...]
