Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WdrugiejpołowieXVw.autobiografiazostałaprzetłumaczonanajęzyk
niemiecki.Tłumaczpominął(byćmożekorzystałzwersjiniezawierającej
tejczęści)rozdziałyXI-XIII,czylirozważaniaautora(homilię)osłowach
EwangeliinKrólestwoniebieskiepodobnejestdoskarbuukrytegowroli”
(Mt13,44-52)
9
.(RękopistegotłumaczeniajeszczewXIXw.byłprzecho-
wywanyweWrocławiu;zaginąłwczasiedrugiejwojnyświatowej10).Pierwsza
niemieckadrukowanawersjaautobiografiiukazałasięwLipskuw1885r.,
aostatnia,szósta-DieAutobiographieKarlIV
.VitaCaroliQuartizewstę-
pemikomentarzemEugenaHillenbranda-w2016r.Pierwszegoprzekładu
nawspółczesnyjęzykczeskidokonałKarelHrdinaw1911r.,aw2016r.uka-
załosiędziesiąteczeskiewydanieautobiografii.Wjęzykuangielskim(Autobio‑
graphyofEmperorCharlesIVandhisLegendofSt.Wenceslas)wydalijąw2001r.
wBudapeszcieBalazsNagyiFrankSchaer(zewstępemnapisanymprzezFerdi-
nandaSeibta),awtłumaczeniunajęzykfrancuski(ViedeCharlesIVdeLuxem‑
bourg)w2010r.-PierreMonnetiJean-ClaudeSchmitt11.
Dotejporybadaczomnieudałosięustalić,kiedyKarolIVprzystąpiłdopisa-
niaijakdługosamodzielniepisał(czyteżdyktował)pierwszychczternaścieroz-
działów.Ponieważniezostawiłbezpośrednichwskazówek,historycyszukają
wyjaśnieniawtreścidzieła,wjegokonstrukcji,stylu,wzasobieleksykalnym.
Pewnejpodpowiedzispodziewanosiępodedykacji:nPragnę,bymoinastępcy,
którzynamympodwójnymtroniezasiądą,rozpoznalipodwójnyżywottego
świataiwybralitenlepszy”,którawydajesiębyćskierowanadojakichśkonkret-
nychosób.Niestety,nanastępcękrólmusiałdługoczekać,zostającnajpierw
ojcemdwóchcórek:Małgorzaty(1335)iKatarzyny(1342).Pierwszyupragniony
synnarodziłsięw1350r.,alezmarłjakozaledwiedwulatekwgrudniu1351r.
Następnedzieciprzyszłynaświatdopieroztrzeciegomałżeństwa:najpierw
w1358r.-córka,iwreszciew1361r.-syn,późniejszykrólczeskiirzym-
ski-WacławIV.Kolejnąwskazówką,choćjaksięokazuje-raczejzagadką,
jestnmójpodwójnytron”,naktórymmielibyzasiadaćadresacidzieła.Wten
sposóbKarolIVmógłbynapisaćdopieropo2września1347r.,gdyjakokról
rzymski(1346)zostałteżkrólemczeskim,alewówczasniemiałjeszczemęskiego
potomka.Niewykluczone,żededykacjanieodnosiłasiędorealnejsytuacjirodzin-
nejkróla,antraktowanieautobiografiijakowzorudonaśladowaniaprzeznastęp-
cównatroniejestpojmowaneprzezbadaczyzbytdosłownie”-zauważaWoj-
ciechIwańczak
12
.Formułaautobiografiimogłabyćzałożeniemczystoliterackim,
9
BibliaTysiąclecia.PismoświęteStaregoiNowegoTestamentu,Poznań2002.
10
KarelIV
.vsoudobychkronikach…,s.245.
11
Tamże,s.248.
12
W.Iwańczak,PocoKarolIVnapisałswojąautobiografę?[w:]Causacreandi…,s.283-284
(teksttakżew:W.Iwańczak,OdKosmasadoEschenloera.Piśmiennictwoczeskiewśredniowieczu,
Wrocław2017).
•11•
