Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
np.przyspieszeniedo1cm/s2,dwunastyzaś–1000cm/s2.Skalatajestmatematyczną
modyfikacjąstarszejskali,opartejgłównienaocenieszkódwyrządzonychprzeztrzęsienie:
I–drganiarejestrowaneprzezinstrumenty;maksymalneprzyspieszeniedo
0,25m/s2.
II–wstrząsyodczuwająosobynawyższychpiętrach.
III–wstrząsyodczuwanewewnętrzachbudynków;kołysząsięwisząceprzedmioty;
maksymalneprzyspieszeniedo1cm/s2.
IV–dzwoniąnaczynia,chwiejąsiędrzewa,kołysząsięstojącesamochody.
V–kołysząsięskrzydładrzwi,płynywylewająsięzeszklanek,wstrząsybudząśpiących;
maksymalneprzyspieszeniedo5cm/s2.
VI–pękająszybywoknach,lustraiobrazyspadająześcian,ludziemajątrudności
zchodzeniem.
VII–odpadajątynki,cegły,dachówki,dzwoniądzwony,zawalająsięsufity,trzęsąsiędrzewa
ikrzaki,trudnoutrzymaćsięnanogach;maksymalneprzyspieszeniedo25cm/s2.
VIII–waląsiękominy,pękająkonaryipniedrzew,wgruncietworząsięszczeliny.
IX–uszkodzeniuulegająfundamentydomów,napowierzchnięziemiwydobywasięwoda
ibłoto,tworząsięszczelinywgruncieiosuwiska,ludziogarniapanika;największe
przyspieszeniedo100cm/s2.
X–większośćbudynkówleżywgruzach,tworząsięwielkieosuwiska,wodywrzekach
występujązbrzegów.
XI–pękająszosyiliniekolejowe,wgrunciepowstająszerokieszczeliny.
XII–katastrofalnezniszczenia,uszkodzeniabudynkóważdofundamentów,powierzchniaziemi
faluje,rzekizmieniająkoryta;maksymalneprzyspieszeniedo1000cm/s2.
Do
ściślejszej
oceny
siły
trzęsienia
ziemi
używa
się
skali
wielkości
(magnitudy),opracowanejprzezamerykańskiegosejsmologa,CharlesaF.Richtera,w1935
r.Podstawąskalijestlogarytmamplitudynajwiększegopoziomegoodchylenia(mierzonego
wmikrometrach)zapisanegoprzezsejsmografwodległości100kmodepicentrumwstrząsu.
Jesttoskalaotwarta,cooznacza,żeniemaokreślonejgórnejgranicywielkościtrzęsienia
ziemi.
W
tej
skali
każdy
następny
stopień
oznacza
trzęsienie
ziemi
o
magnitudzie
dziesięciokrotniewyższejodstopniawyższegoioenergii60razywiększejodenergiitrzęsienia
ostopieńniższego.
NapodstawieskaliRichteramożnaokreślićenergięwyzwolonąwczasietrzęsieniaziemi:
logE=9,4+2,14M–0,54M2
gdzie:E–energia,M–wielkośćtrzęsienia(magnituda)wskaliRichtera.Obliczononaprzykład,
żeenergiatrzęsieniaziemiwSanFranciscow1906r.wynosiła1,75·1020J,trzęsieniaziemizaś
wLizboniew1755r.–8·1017J.Efektywstrząsówsejsmicznychwtejskaliprzedstawiająsię
następująco:
1–trzęsienieniewyczuwalnedlaludzi,rejestrowanetylkoprzezsejsmografypołożone
wpobliżuepicentrum.
2–wstrząsymogąbyćlekkoodczuwanewepicentrum.
3–niewielkiewstrząsyodczuwalnewobszarzeepicentralnymniepowodującezniszczeń,
atylkodrobneuszkodzenia.
4–lekkiewstrząsyodczuwalnenaobszarzeepicentralnymniepowodującezniszczeń.
5–umiarkowanetrzęsienieziemi,powszechnieodczuwalne,powodująceniewielkie
zniszczeniawepicentrum.
6–silnetrzęsienieodczuwanenadużymobszarze,powodującezniszczeniabudynkówosłabej
konstrukcjiwpromieniu10kmodepicentrum.
7–bardzosilnetrzęsienieziemi,częstopociągająceofiarywludziachipowodująceduże
zniszczeniawpromieniudo100kmodepicentrum.
