Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Cnotamiłosierdzia
1.1.Uwagiwstępne
PunktemwyjściadoprzedstawieniapoglądówPiotraSkarginamiło-
sierdziebędzieprzyjętaprzezniego,cytowanajużwewstępiedefinicja:
miłosierdziejesttoserdeczneirozumnewzruszenieiużalenie
sięnadnędząludzką,połączonealbozdobrąwolą,albouczyn-
kiemdoporatowaniagotoweizarazdzielne1.
PochodzionaniewątpliwiezPaństwaBożegośw.Augustyna2;naniej
teżoparłswojąkoncepcjęmiłosierdziaśw.TomaszzAkwinu.Uprze-
1P.Skarga:Kazaniaomiłosierdziu.W:Idem:Kazaniaprzygodnezinemidrob-
niejszemipracamioróżnychrzeczachwszelakimstanomnależących.Kraków1610,
s.115.Trzebapodkreślić,żeterminwzruszenieniemożebyćturozumianyjakope-
wienszczególnystanemocjonalny,leczjakoodpowiednikdzisiejszegoporuszenia.
Słownikstaropolski(T.X:W–Wżgim)podaje,żewzruszaćznaczy‘dawaćpoczątekcze-
muś’,‘wszczynać’,excitare,suscitare,aletakże‘kwestionować’,‘naruszać’.Nieznajdu-
jemynatomiastznaczeniadzisiejszego.WSłownikujęzykapolskiegoBogumiłaLindego
odnajdziemyjedopieronakońcucałejlistyznaczeń,napoczątkuzaśkrólujeznaczenie
poruszyć:‘wzruszającziemięimorzemwładaszniezgłębionym’.Jeśliwięcnawetwcza-
sachSkargiterminwzruszeniefunkcjonowałwznaczeniuprzybliżonymdowspółczes-
nego,toprzecieżnietakibyłjegosensgłówny.Zatemmiłosierdziejestporuszeniem
sercairozumuukierunkowanymnaniesieniepomocypotrzebującemu.
2nAtakieporuszeniejestpowolnerozumowi,kiedymiłosierdzietaksięudziela,
żesprawiedliwośćpozostajenienaruszona,czytowtedy,gdyubogiegowspieramy,czy
gdypokutującemuprzebaczamy”.Św.Augustyn:PaństwoBoże.Przeł.W.Kubicki.
WstępJ.Salij.Kęty1998,ks.9,rozdz.5,s.334.
