Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wcześniejreferowanychkompendiówautorstwaK.KleszczowejiM.Gro-
chowskiego.WiększośćodniesieńdotyczyćbędziemonografiiK.Kleszczo-
wej,którakorzystaztekstówM.Grochowskiegowanaliziezjawiskain-
strumentalnościiprzenosijedosłowotwórstwa,modyfikującadekwatniedo
opisutegopodsystemujęzyka.
Wpierwszejkolejnościomówionezostanąmiejscawspólneowych
dwóchkompendiówzobranąnapotrzebytejpracykoncepcjąwyodrębnia-
niaiinterpretowanialeksykinacechowanejinstrumentalnościąwpolszczyź-
nieszesnastowiecznej;wdalszejkolejności–punktysporne,którezoczywi-
stychwzględówmająkapitalneznaczeniedlaukładuisposobuanalizywy-
ekscerpowanegomateriałujęzykowego.
Jeślichodzioelementykoncepcjiobojgabadaczy,któreniebudząwąt-
pliwości,wymienićnależy:
a)stwierdzenie,żepodstawąwyodrębnieniawsłowotwórstwiesyn-
chronicznymdużejkategoriinazwśrodkówczynnościsąustalenia
składnisemantycznejiwyznaczoneodpowiedniesemantycznerole
argumentów;
b)tezęowystępowaniuwobrębietejdużejkategoriispecyficznychar-
gumentówwfunkcjinarzędzia,materiałuisubstancji(niepodejmujesię
tuzagadnieniaquasi-narzędzia);
c)ustaleniaM.Grochowskiego,wedługktórychobligatoryjnymwarun-
kiemwystąpieniawstrukturzezdaniawyrażeniaocharakterześrod-
kaczynnościjestrealizacjaciąguprzyczynowo-skutkowego;
d)tezęM.Grochowskiegooniemożnościoddzieleniakompetencjiwy-
łączniejęzykowejodwiedzyoświeciewodniesieniudoomawianej
kategorii;
e)konstatacjęouzależnieniuinstrumentalnościdewerbalnychderywa-
tówodobecnościwstrukturzesemantyczno-syntaktycznejczasowni-
kówmotywującychargumentuwfunkcjiinstrumentu;
f)przyjęcie(zaK.Kleszczową)zestawuparafrazsłowotwórczychdlaka-
tegoriinazwśrodkaczynności(Ito,cosłużydorobieniaczegoś’,Ito,
czymsięcośrobi’,Ito,czegoużywasiędorobieniaczegoś’,Ito,za
pomocączegorobisięcoś’).
Dużoważniejszedlapodejmowanychwtejpracybadańjestwskazanie
podstawowychróżnicwdefiniowaniui–przedewszystkim–interpretowa-
niuhistorycznychjednostekinstrumentalnych.
Różnicąprymarnąiabsolutną,którejwagajesttakoczywista,żeze
względunacharakterirozmiarystudiumniebędziedokumentowanacyta-
tamipochodzącymiztekstówdotyczącychproblematykidiachroniiwba-
21
