Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałII
przystąpieniadosojuszuznim(Keppie1984,22).Jednakżestopniowocoraz
większaliczbasojuszniczychwojsk,szczególniekawalerii,byłarekrutowana,
jaktopóźniejzostanieopisane,zregionówzamieszkiwanychprzezCeltów.
WczasachPolibiusza,wIIwiekuprzedChr.,strukturakawaleriiulegałanaj-
wyraźniejdalszymzmianom.Equitesbyliterazrekrutowaniprzedpedites,a300
kawalerzystówprzydzielanodokażdegolegionu(Polibiusz,DziejeRzymu
6.20).Ichekwipunekzostałulepszonywedługwzorówgreckich:włócznie
otrzymałyterazmocniejszedrzewce,którychtylnączęśćokuwanometalem,
tarczezaśmiałysolidniejsząkonstrukcję.Polibiuszsugerujerównież,żewpro-
wadzonoteżjakiśrodzajpancerza(DziejeRzymu6.25).Zmodyfikowanorów-
nieżprzydziałydlajeźdźcówikoni.Rzymskiekwitaotrzymywałsiedemmedim-
nijęczmieniaidwapszenicy,podczasgdyjegoodpowiednikwwojskachsprzy-
mierzonych1i1/3medimnipszenicyi5jęczmienia.Racjetebyłydarmowedla
sprzymierzeńców,aleRzymianompotrącanoichrównowartośćzżołdu(Poli-
biusz,DziejeRzymu6.39).
Choćzmianytepozwoliłynalepszezorganizowaniekawalerii,tojednaknie
wyeliminowałyjejgłównejsłabości.Obywatelerzymscy,niewątpliwieświetni
piechurzy,jakokawalerzyści,wktórejtodziedzinienajwyraźniejniemieliro-
dzimychtradycji,bylimniejefektywni.Cowięcej,konnicalegionówbyłare-
krutowanawedługkryteriummajątkowego,anieumiejętnościjeździeckich.
Tymniemniej,jakzauważyłaHyland(1990,188),bogactwoiumiejętności
hippicznebyływomawianymokresiezesobąpowiązane,gdyżmłodziludzie
zwyższychsferzazwyczajtrenowalijazdękonną.Choćwprowadzeniejazdy
sprzymierzonychniecokompensowałoomawianytumankament,tojednak
rzymskakonnicaniebyłarównorzędnymprzeciwnikiemdlaludów,których
jeźdźcybyliuurodzeniwsiodle”
.
ZnaczenietychsłabościuwidoczniłosięzcałąmocąwIIIwiekuprzedChr.,
kiedytoRzymmusiałstawićczołaKartaginiewDrugiejWojniePunickiej.
Choćsiłaarmiikartagińskiejleżaławgenialnymprzywództwiejejwodza,
Hannibala,czynnikiemktóryzadecydowałokilkujegozwycięskichstarciach
byłanumidyjska,hiszpańskaiceltyckakawaleria.Naprzykładwbitwiepod
Kannamiw216rokuprzedChr.,armiarzymskazastosowałaswójstandardo-
wyszykzpiechotąwcentrumikawaleriąnaskrzydłach.Rzymskakonnicajed-
nakżeszybkozostałaspędzonazpolabitwyprzezhiszpańskąiceltyckąjazdę,
któranastępniezablokowaładrogęucieczkirzymskiejpiechocieorazzaatako-
wałakawalerięsprzymierzonych,zajętąwalkązNumidaminadrugiejflance.
Rzymianiezostaliokrążeni,awmasakrzejakapotemnastąpiłaokoło50000
Rzymianisprzymierzeńcówstraciłożycie.
Potrzebęposiadaniaskutecznejkonnicy,wrazzinnymizmianamiwrzym-
skiejstrategii,uświadomiłsobiewódzPubliuszScypion.Kiedywyruszyłna
wojnędoAfrykiiotrzymałwsparcieNumidówwrazzichdoskonałymijeźdź-
cami,mógłwreszciepokonaćHannibalapodZamąw202rokuprzedChr.
MimożeRzymianiebyliświadomipotrzebyposiadaniaodpowiedniejkon-
nicy,dopiero,jaksięwydaje,niemalwiekpóźniejpoczynionoodpowiednie
krokiwkierunkuzastosowaniacudzoziemskichoddziałów.Ludzieci,używają-
