Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
RozdziałII
twierdzi,żebyłyonepodzielonena16szwadronów(turmae)(DeMetatione
Castrorum16),którątoliczbępotwierdzainskrypcjazAleksandriiwEgipcie
pochodzącazroku199(CIL
III6581).Wyliczaonaszesnastudekurionów(do-
wódcówturmae)wobualaewymienionychwinskrypcji.Niemamyjedno-
znacznychdanychnatematliczbyżołnierzywturmie.Fragmentpridianum
(raportstanuliczebnego)AlaCommagenorumzczasówdynastiiJulijsko-Klau-
dyjskiej(ChLA
XIn501)podaje434żołnierzyi12dekurionów,codajeliczeb-
ność36ludzinaturmę.Możliwejednak,żeniewszyscydekurionowiebyli
obecni,skądmożnawnioskować,żeliczebnośćpojedynczejturmywrzeczy-
wistościbyłaniższa(Holder1980,9).Pokwitowaniewydaniasianadlaturmy
AlaVeteranaGallicanapapirusie,datowanena130r.(Fink1971,nr80)wy-
mienia30ludziopróczdekuriona.Arrianzkolei,zarządcaKapadocjizacza-
sówHadriana,twierdzi,żewalaquingenariabyło512kawalerzystów(Tactica
18).Jeślipodzielićtoprzez16,otrzymujemy32jeźdźców(wtymoficera)na
turmę.Niestety,obecnystanwiedzyarcheologicznejniemożepomócwwyja-
śnieniutejkwestii,atodlatego,żebrakjestfortówjednostektypuquingenaria,
którebyłybywcałościobjętewykopaliskami.Dowodywskazujązatem,żetur-
mawalaquingenarialiczyłaokoło32żołnierzywrazzoficerem(Keppie1984,
183;BreezeiDobson1987,154-5;Webster1985,146;Holder1982,34;Do-
bson1981,224;Cheesman1914,26-7).
Utworzeniejednostektypumilliaria,nominalnieliczących1000żołnierzy,
miałomiejscewczasiepanowaniadynastiiFlawiuszy(BreezeiDobson1987,
155;Holder1982,34;1987,13;Dobson1981,224;Birley1966,349-56).Za-
sugerowano,żealamilliariabyłaostatnim,spośródsześciu,rodzajemjedno-
stekpomocniczych,któryzostałutworzony(BreezeiDobson1987,156).Alae
milliariaebyłyelitarnymioddziałamikawaleriirzymskiej.Istniałoichzaledwie
kilkawciągucałejhistoriiImperium(Holder1987,13),ażadnaprowincjanie
dysponowaławięcejniżjednąnaraz.WBrytanii,AlaAugustaGallorumPetria-
namilliariaciviumRomanorumbistorquatastacjonowaławStanwixnaWale
Hadriana.Takietysięcznejednostkibyłytworzonealboprzeznowyzaciąg,do
któregododawanoniewielkągrupędoświadczonychżołnierzy,albopoprzez
zwiększenieliczebnościistniejącychjużjednostekquingenaria(Holder1982,
33).Tadrugametodabyłanajbardziejekonomiczna,jakożewtakimwypadku
rdzeńnowejjednostkistanowiliprzeszkoleniżołnierze.
Zpowodubrakuwykopaliskarcheologicznychnapełnąskalęwfortach,
októrychwiadomożeobsadzałyjejednostkitypumilliariae,naszawiedzana
tematichorganizacjipochodziwyłącznieodHyginusa,którytwierdzi,żejed-
nostkitebyłypodzielonena24turmae(DeMetationeCastrorum16).Znów
stajemyprzedproblememliczebnościpojedynczejturmy.Jeślidosłowamillia-
riapodejdziemyliteralnie,musielibyśmyprzyjąć,żeturmaliczyła42ludzi,aby
liczbysięzgadzały,cozkoleisugeruje,żemielibyśmydoczynieniazdwoma
różnymirozmiaramiszwadronu(Birley1966,349;Cheesman1914,26).Do-
wodyjednakwskazują,żemilliariaiquingenarianiebyłydokładnymi,lecz
przybliżonymiliczbami(BreezeiDobson1987,156;Holder1982,37).Na
przykładwpołowielat80-tychIwiekupoChr.pierwszakohortalegionumia-
