Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wstęp
Zazwyczajegzortęwygłaszanowsobotębądźwpiątekpopołudniu,po
zakończeniuinnychlekcji,chociażzdarzałysiętakżeinneterminy,np.nie-
dziela57.Kazaniadlauczniówszkółśrednich,organizowanewtemplach
weLwowieiKrakowie,zwyczajowoodbywałysięwsobotę,cowynikało
poczęściztego,żebyłtoostatnidzieńnaukiwtygodniu.Wprzypadku
szkółhirszowskich(żydowskieszkołynauczającenapoziomiepodstawo-
wym,zwaneteżhirszówkami,więcejonichdalej)wdebacienadwprowa-
dzeniemegzortpostulowano,bybyłyorganizowanewpiątek,bezpośred-
niopolekcjach58.
Długość
Ważnącechąegzortbyłaichzwięzłość,pozwalającamłodymsłuchaczom
utrzymaćkoncentrację.PrzypominałotymSzyper,stwierdzając:nPamiętać
jednaknależy,żeegzortamusibyćkrótka,zwięzła,żywaibarwna,czem
właśniepowinnasięróżnićodzwykłejlekcyireligii”59.
ZachowanetekstyegzortdrukowanychnałamachnWychowania
iOświaty”jedyniewpojedynczychprzypadkachprzekraczają1000słów.
Częściejichdługośćoscylujewokół700–800,anierzadkosąjeszczekrót-
szeiliczą300–400wyrazów60.
NiecodłuższesąegzortywchodzącewskładBikkurimGuttmana–liczą
między699a1470słów(mediana:912).EgzortyzObrazówSzyperatakże
byłyzdecydowaniedłuższeniżdrukowanenałamachprasy–miałyprze-
ważniepowyżej1000słów,dochodzącnawetdo2000.Zapewnedecydował
otymtyppublikacji–osobnyzbiórdawałmożliwośćwydrukowaniadłuż-
szego,pełniejszegotekstuniżrubrykawczasopiśmie.Długośćegzortwcho-
dzącychwskładBikkurimmogławynikaćtakżeztego,żebyłyskierowane
niedodziecizeszkółludowych,adouczniówszkółśrednich,awięcosób
bardziejdojrzałych,mogącychdłużejutrzymaćkoncentrację.
57Wniedzielęwygłaszanoegzortęnp.wszkole4-klasowejmęskiejim.Konarskiego
weLwowie,zob.CentralnePaństwoweArchiwumHistoryczneUkrainyweLwowie(dalej:
CDIAL),sygn.178/2/4598,s.95(Podziałgodzindlanaukireligiimojżeszowej,1909/1910).
DziękujęMariiVovchkozawskazanieiudostępnieniemitejteczki.
58
Protokółzogólnejkonferencjinauczycielskiej,odbytejwdniach31.styczniai1.lutego1899,
nŚwiatło.Hamaor”1899,R.V
,nr4,s.31.
59N.Szyper,Egzortawszkoleludowej.
60Najkrótszeegzortydrukowanenałamachczasopisma(liczącenawetniespełna300słów)
zazwyczajbyłyułożoneprzezSzypera,jednegozwydawcównWychowaniaiOświaty”.
SąprzytymznaczniekrótszeodegzortzamieszczonychwjegotomieObrazy.Niewyklu-
czonewięc,żeSzyperchciałdaćczytelnikomnietylegotowytekst,cojedynieinspirację
czypunktwyjściadojegoprzygotowania.Możliweteż,żedecydowałsięnapublikację
tekstówniewpełnijeszczerozwiniętychiopracowanychpoto,byutrzymaćobecność
egzortnałamachczasopisma.
