Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
ThomasWaugh,BeyondVérité:
EmiledeAntonioandtheNew
DocumentaryoftheSeventies,
w:MoviesandMethods,ed.by
BillNichols,Vol.2,Universityof
CaliforniaPress,Berkeley1985,
3
s.234.
JamesBlue,ThoughtsonCinéma
VéritéandDiscussionwiththe
Maysles,„FilmComment”1964,
4
No.4,s.22.
JeanneHall,RealismasaStylein
CinémaVérité:ACriticalAnalysisof
„Primary”,„CinemaJournal”,Sum-
mer1991,Vol.30,No.4,s.29.
misięjeobejrzeć,przyszedłmomentzaskoczenia.To,cooglądałem,wydawało
misiębardzokonwencjonalne(znowupozaniektórymiwyjątkami)–typowe
filmydokumentalne,lepszelubgorsze,alebynajmniejnieporażającejakkolwiek
pojmowanymradykalizmem,czytopolitycznym,etycznym,czyestetycznym.
Szybkookazałosię,żeniejestemwswoichodczuciachodosobniony.Jeanne
Hallwbardzoprzenikliwymesejudotyczącympierwszejfazyruchustwierdza:
„Każdy,ktooglądaporazpierwszywczesneprodukcjeDrewAssociates,musi
byćzdziwiony,jakmałoodpowiadająonetemu,coonichnapisano.Rzeczy-
wiście,większośćznichzawierazdjęciazniespokojnej,ruchliwejkamery;
ciemne,ziarnisteobrazymonochromatycznegofilmu;spontanicznezachowania
zaabsorbowanychswoimisprawamiaktorówspołecznych–awięcinnowacje
kinabezpośredniego,któreszybkosięskonwencjonalizowały.Jednakzawierały
onerównieżkomentarzpozakadrowy,muzykęniediegetyczną,sekwencjesu-
biektywne,wstępniakiredakcyjne,animowanemapki,przejściamontażowe«na
ruchu»,gadającegłowy,zdjęcianakładaneiprzenikania,napisy–niezliczone
środkiwyrazuwłaściwetradycyjnemufilmowidokumentalnemuorazklasycz-
nemufilmowihollywoodzkiemu,którychcelembyłougruntowanie[foreground]
konwencjonalnejnaturyrealizmukinabezpośredniego”4.
Powyższaopiniapozwalapoczęścizrozumiećreakcjęwspółczesnegowidza,ajed-
nocześnieoddaćhonorówczesnejkrytycefilmowej.Innowacjekinabezpośredniego
bardzoszybkosięskonwencjonalizowały,weszłydopotocznegojęzykatelewizji.
Jużpodkonieclatsześćdziesiątychzdjęciazrękiiobserwacjaludzirozmawiających
zesobą,zachowującychsięnaturalniewswoimśrodowiskuniebudziłyniczyjego
zdziwieniaiprzestałybyćwyróżnikiemjakiejśszczególnejestetyki.Trzebawięcspo-
regowysiłkuwyobraźni,byzrozumiećporuszenietegotypuobrazaminapoczątku
latsześćdziesiątych.Oilejednakmożnatłumaczyćobojętnośćdzisiejszegowidza
stępieniemwrażliwościnacoś,coterazjestpowszechne,akiedyśbyłonowe(kino
bezpośrednietrzebabyuznaćwtakimwypadkuzaofiaręwłasnegosukcesu),otyle
trudnodoprawdyzrozumiećpowodykompletnegoniedostrzeganiaprzezapologe-
tówtejformacjijejstylistycznegozróżnicowania,anadewszystko–naturalnych
przecieżzwiązkówmiędzyniąawcześniejszymiformamidokumentalizmu,atakże
kinemfabularnym.Retorykarewolucyjnanajwyraźniejzamąciłaapologetomkina
bezpośredniego(anastępnie,codziwniejsze,jegozaciekłymadwersarzom)ostrość
widzenia,niepozwoliładostrzecnietylkorozlicznychzwiązkówtegokinaztradycją,
alerównieżrozmaitychprzejawówistotnegonowatorstwa,oiletylkoniemieściło
sięonowwąskichramach„chwytaniażycia,jakimonojestnaprawdę”.
Tenwłaśniekomplekssprawbyłdrugimźródłeminspiracjiprzypisaniuniniejszej
książki.Pragnąłemopisaćtęformację,oddzielającfaktyodinterpretacji,anade
9...........................................................................WStęP
