Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wywiadu,posługujesięrównieżmetodami,jakbyśmydzisiajpowiedzieli,eks-
perymentusocjologicznego,aniekiedynawetinscenizacji,wtychkanonachwięc
sięniemieści.Jeżeliwszakżezdecydowałemsięwłączyćgodoniniejszych
rozważań,todlatego,żewlatachsześćdziesiątych(jakipóźniej)bywałdokina
bezpośredniegozaliczany,samstawiałfilmowaniebezpośredniezawzór,jego
filmyzaśstanowiąważneuzupełnienietematykipodejmowanejprzezinnych
członkówruchu.Część„autorską”zamykaomówieniepięciufilmówFredericka
Wisemana.Wtymmiejscupozostajęzgodnyztradycjąkomentowaniakinabez-
pośredniego.Wisemanodlatuprawiatenrodzajdokumentalizmuwsposób
najbardziejbezkompromisowyikonsekwentny.
Jeszczejedenaspekt,wktórymzaznaczasięróżnicamiędzypierwszymadru
gim
okresemkinabezpośredniego,dotyczystosunkudoważnychkwestiispołecz-
nych.Wtejmateriipanujezresztąpewnepomieszanie.Częstobowiemmożna
sięspotkaćzpoglądem,jakobykinobezpośredniebyłoruchemocharakterze
estetycznyminiezajmowałosięproblemamispołecznymi.Poczytujesięto
cza
samizazaletętegoruchu,czasamizajegosłabość,aniekiedy–zajegowy-
różnik.NaprzykładuczestnicyzapisanejprzezWilliamaBluemadyskusjizasta-
nawiająsię,czyto,cotworzygrupaDrewa,możnanazwaćfilmemdokumen-
tal
nym,skoropolegaonnaporuszaniuważnychproblemówspołecznych,od
czegofilmyDrewAssociatesstronią.Drewchętniewówczasprzystajenaten
sposóbrozumowania3.Krytyk„NewYorkTimesa”,PaulGardener,omawiając
zjawiskocinémavérité,uznaje,żeprzeciwstawiasięono„starejszkolefilmów
dokumentalnych,którezazwyczajangażowałysięwważnespołecznietematy”.
Tymczasemwfilmachcinémavérité,konstatujekrytyk,możnaraczejrozmawiać
zJaneFondą,śledzićpilotapasażerskiegoodrzutowcaczyobserwowaćdziew-
czynęstartującąwkonkursiepianistycznym4.
Wznacznymstopniubyłtojednakpoglądbłędny,nawetwodniesieniudopierw-
szejfazydziałalnościruchu.Rzeczywiścieprzeważaływówczasobrazydoty
czą-
cesprawnietrafiającychnapierwszestronygazet,alezdarzałysięfilmyporu
sza-
jącekluczoweproblemyspołeczne,wtymzwłaszczaproblemrasowy.Zresztą
równieżitefilmy,któreukazywałykameralnezdarzeniazżyciabohaterów,gdy
spojrzećnaniepododpowiednimkątem,ujawniająwieleciekawychwłaści-
wo
ściamerykańskiegożyciaspołecznegotamtegoczasu.
Natomiastw
drugim
okresie
działalnościkinabezpośredniegotematykaspołecznanasilasię,wy-
chodzinapierwszyplan.Wfilmachbezpośrednichznajdujemyodniesieniado
wieluważnychproblemówspołecznych,jakimiżyławspółczesnaAmeryka.Oile
jednakautorzywywodzącysięzDrewAssociatesczęściejotychproblemach
napomykają,niejako„przemycająje”(dobrymprzykłademjestporuszaniete-
3
A.WilliamBluem,Documentaryin
AmericanTelevision,Hastings
HousePublishers,NewYork1965,
4
secondprinting1968,s.260.
PaulGardener,TVSeriesJoins
SearchfortheTruth.CinémaVé-
ritéTechniquesUsedinDocumen-
taries,„NewYorkTimes”,5Octo-
ber1964.
KiNobezPośredNie1963–1970.CzAsAutorów......................8
