Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogólnaklauzulaprzeciwkounikaniuopodatkowaniacelregulacji...
21
językowejtreśćnormyprawnejoddajewpełniintencjęustawodawcycodozamie-
rzonegosensuekonomicznegolubgospodarczegotejnormy,nieistniejeprzestrzeń
dojejnadużycia,atymsamymjejzastosowaniezawszebędziestanowićdozwoloną
optymalizacjępodatkową.Konsekwentnie,skoroniemaprzestrzenidonadużycia
określonejnormypodatkowej,niemożebyćmowyotym,abypominąćskutekprawny
jejzastosowania,nawetwówczas,gdypodatnikdziałałzwyraźnąintencjąosiągnięcia
tegoskutku.Tymbardziejniemożebyćmowywtakimprzypadkuonieadekwatności,
czylisztucznościsposobudziałania,ponieważracjonalniedziałającyustawodawca,
stanowiącnormyprawapodatkowego,uwzględniafakt,żedoniosłeekonomicznielub
gospodarczozdarzeniazawszerealizowanepoprzezczynnościcywilnoprawne,awięc
uwzględniarównieżto,żezdarzeniatemogązaistniećwwynikuczynności,których
cywilnoprawnakwalifikacjamożebyćróżna19.Jeśliwięcniezachodzirzeczonynroz-
dźwiękpomiędzyekonomicznymlubgospodarczymcelem(sensem)normyprawnej
ajejjęzykowymbrzmieniem”
,oznaczato,żeustawodawcawewłaściwysposób,tojest,
odpowiadającyjejsensowigospodarczemulubekonomicznemu,zakodowałwprzepisie
normęprawną,cooznaczazkolei,żedziałania,któreprowadządojejzastosowania,
zistotyrzeczyniebędąsztuczne.
Dlategoounikaniuopodatkowaniamożemymówićtylkowówczas,gdydoszłodo
zastosowaniaprzepisuustawypodatkowejwsytuacji,którejustawodawcaniezakła-
dał(sprzecznośćzzakładanymprzezustawodawcęprzedmiotemnormyprawnej),co
prowadzidoskutkupodatkowego,któregoustawodawcanieoczekiwał(sprzeczność
zzakładanymcelemnormyprawnej).Samozastosowanieprzepisuustawywokolicz-
nościachnieprzewidzianychprzezustawodawcępowodującenieoczekiwanyskuteknie
jestrównoznacznezunikaniemopodatkowania.Zastosowanietomusimiećcharakter
nadużycia,cooznacza,żepodatnikmusidziałaćzintencjąosiągnięcianieprzewidzia-
negoprzezustawodawcędladanejsytuacjiskutkupodatkowego,isytuacjatamusibyć
następstwemsztucznegosposobudziałania,awięcnieadekwatnegozpunktuwidzenia
zrealizowanegocelugospodarczego(określonysposóbdziałaniawprawdziepozwalał
zrealizowaćokreślonycelgospodarczy,alejegowybórbyłzasadnytylkodlatego,że
pozwalałjednocześnieosiągnąćzamierzonyskutekpodatkowy).
Działaniezintencjąosiągnięciakorzyścipodatkowejoznacza,żeskutekpodatkowymiał
decydująceznaczeniedlapodjęciadanegodziałania20.Wtakimprzypadkucelgospodar-
SprawPrzeciwdziałaniaUnikaniuOpodatkowania),przyczymbardzoczęstoprzyjmujesię,żejestonana-
stępstwemspełnieniadwóchpozostałychprzesłanek,tojestprzesłankidziałaniawceluosiągnięciakorzyści
podatkowejorazsztucznegosposobudziałania.
19
DlategoMinisterFinansówuznał,żewprowadzenieogólnejklauzuliprzeciwkounikaniuopodatko-
waniawzmocniautonomięprawapodatkowegowzględemprawacywilnego-zob.Uzasadnienieprojektu
ustawyozmianieustawyOrdynacjapodatkowaorazniektórychinnychustawz22.03.2016r.,druksejmowy
nr367,s.5.
20
Skutekpodatkowyjestzawszenastępstwemrealizacjisytuacjidoniosłejekonomicznie/gospodarczo.
Ustawodawca,nakładającpodatek,musibowiemzakładaćzdolnośćpłatnicząpodatnika.Dlategochcąc