Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
KrzysztofBochnia
przepisamiodsyłającymi,lecznakazamiocenianiaiokreślaniaskutkówpraw-
nych,zgodniezowymiocenami,formułowanymiprzezpodmiotyoceniające”13.
Omawiającklauzulegeneralne,niesposóbpominąćwielufunkcji,któreniewąt-
pliwiespełniają.Pierwszaznichtouelastycznieniestosowaniaprawa14,klauzule
generalnebowiemstosujesięwówczas,gdypowstajepotrzebauelastycznienia
tekstuprawnego,zwłaszczawsytuacjachrozstrzyganiawsprawachniestan-
dardowych.G.Wierczyńskizaznacza,żestosowanieklauzulgeneralnychmoże
byćrezultatempotrzebynadaniaokreślonymprzepisomtreściponadczasowej,
zchęciunikanianadmiernejszczegółowościorazznieodzownegouwzględ-
nieniaróżnychstanówfaktycznychobjętychprzezjedenprzepis,którychnie
należytraktowaćwbliźniaczysposób15.Wkontekściepowyższychdefinicji
należywskazać,żejednązrólklauzulgeneralnychjestmożliwośćuzyskania
indywidualizacjirozstrzygnięć.Klauzulepełniąbowiemfunkcjemiarkowania
postanowieńzbytsztywnych16.Wefekcieklauzuleumożliwiająłagodzeniery-
goryzmuprawa.Jakoistotnąfunkcjęklauzulgeneralnychwskazaćtakżenależy
zapobieganiedezaktualizacjiprawa.M.Safjanuważa,żeklauzuleumożliwiają
stopniowąewolucyjnątransformacjęprawa,bezkoniecznościradykalnegood-
rzuceniadorobkuprzeszłości.Tenewolucyjnymodelrozwojuprawajestcharak-
terystycznydlaprawacywilnegoopartegonaideikontynuacjiiciągłościtrady-
cji17.Istotnejestzatemjednoznaczneodróżnieniezasadprawaorazgeneralnych
klauzulodsyłającychzpunktuwidzeniaodrębnościichpojmowania,atakże
różnicwzakresieustalania(rekonstrukcji)normatywnychtreści.
Terminnzasadaprawa”jestnagruncieprawoznawstwaniejednoznaczny18.
Wstosunkudonormzwykłychzasadyprawacechujewyjątkowadoniosłość
aksjologiczna,funkcjonalnaihierarchiczna.Ponadtozasadyprawafunkcjonują
wedługregułynbardziejlubmniej”,cooznacza,żemożnajespełnićwwięk-
szymlubmniejszymstopniu.Istotnajesttakżeichpodważalność19,wsensie
możliwościniezastosowaniazasady,którejhipotezaodpowiadałaokolicznoś-
ciomrozstrzyganegoprzypadku,wzwiązkuztym,żezasadykonkurencyj-
neokazałysięposiadaćwkonkretnejsprawiewiększąwagę,atymsamym
pierwszeństworealizacji.Klauzulaodsyłającajestnatomiastczęściąprzepisu
prawnego,upoważniającąpodmiotstosującyprawodooparciadecyzjiprawnej
13Ibidem,s.162.
14Por.§155ust.1nZasadtechnikiprawodawczej”.
15G.Wierczyński:Redagowanieiogłaszanieaktównormatywnych.Komentarz.Warsza-
wa2010,s.7591760.
16Por.art.428k.c.czyteżart.431§2k.c.
17M.Safjan:Klauzulegeneralne…,s.51.
18Por.S.Wronkowska,M.Zieliński,Z.Ziembiński:Zasadyprawa.Zagadnienia
podstawowe.Warszawa1974;M.Kordela:Zasadyprawa.Studiumteoretycznoprawne.Poznań
2012.
19C.Bäcker:Rules,Principles,andDefeasibility.In:OntheNatureofLegalPrinciples.
Red.M.Borowski.nArchivfürRechts-undSozialphilosophie”2010,Nr.19,s.79192.
