Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
KrzysztofBochnia
generalnąlubjakoelementzasadyprawa.Doktrynaiorzecznictwotychwątpli-
wościnierozwiewają.Operująrazterminemnzasada”,ainnymrazempojęciem
nklauzula”,np.klauzula/zasadasprawiedliwościspołecznej(aleteż:klauzula/
zasadapaństwaprawnego23).Obiewartościstanowiąegzemplifikacjęwartości
zlokalizowanychnatzw.brzeguaksjologicznym24.Oznaczato,żeniemożliwa
dorozstrzygnięciazarównoanalitycznie,jakiempiryczniejestkwestia,czy
bliżejimdoaksjologiiprawnej,czypozaprawnej.
Szukającpożądanegosystemuklauzulgeneralnychwnaszymprawie
prywatnym,wartoprzyjrzećsięrównieżrozwiązaniomprzyjętymwmię-
dzynarodowychaktachprawnych,zarównotychwiążących,jakizaliczanych
dosoftlaw.UstawodawstwapaństwczłonkowskichUniiEuropejskiej,zwy-
jątkiemkrajówbyłegonblokuwschodniego”,nieposługująsięklauzulązasad
współżyciaspołecznego.Wnowszychaktachprawnychocharakterzemię-
dzynarodowymbardzoczęstowystępującąklauzulągeneralnąjestnrozsądek”.
Należymówićnawetoukształtowaniusiępewnegonwzorcarozsądnejosoby”,
wszczególnościgdychodziointerpretacjęoświadczeniawoli.Termintenpo-
jawiłsięjużwKonwencjiwiedeńskiejz1980r.oumowachmiędzynarodowej
sprzedażytowarów25.Artykuł8ust.2konwencjistanowi,żejeżelioświadczenie
stronyniemożebyćinterpretowanezgodniezjejzamiarem,tointerpretować
należyjetak,jakrozumowałabyosobarozsądna,tegosamegorodzajucodruga
stronawtychsamychokolicznościach.Bardzopodobnerozwiązaniewystępu-
jerównieżwniewiążącejkodyfikacjiprawaeuropejskiego,tj.DraftCommon
FrameofReference(DCFR)26.Akttenprzewiduje,żeumowypowinnybyć
interpretowanezgodniezrozumieniem,jakienadajeimrozsądnaosoba1nthe
contractis,however,tobeinterpretedaccordingtothemeaningwhichareaso-
nablepersonwouldgivetoit”27.Równieżwart.4.1.ust.2regułUNIDROIT28
23Por.np.E.Morawska:KlauzulapaństwaprawnegowKonstytucjiRPnatleorzecz
nictwaTrybunałuKonstytucyjnego.Toruń2003,passim.Orelacjachorzeczniczychpomiędzy
kryteriamizart.2KonstytucjiRPpor.S.Tkacz:Rozumieniesprawiedliwościworzecznictwie
TrybunałuKonstytucyjnego.Katowice2003,s.147.
24Por.A.Kalisz,L.Leszczyński:Zasadyprawawstosowaniuprawawspólnotowego.
nEuropejskiPrzeglądSądowy”2005,nr1,s.29130.
25KonwencjaNarodówZjednoczonychomiędzynarodowejsprzedażytowarów,sporządzo-
nawWiedniudnia11kwietnia1980r.
26Principles,DefinitionsandModelRulesofEuropeanPrivateLaw,DraftCommonFrame
ofReference(DCFR),preparedbyStudyGrouponaEuropeanCivilCodeandtheResearch
GrouponECPrivateLaw,OutlineEdition,Munich2009.
27Art.II8:101ust.3DCFR;por.równieżart.II8:201ust.1:nAunilateraljuridicalactis
tobeinterpretedinthewayinwhichitcouldreasonablybeexpectedtobeunderstoodbythe
persontowhomitisaddressed”.
28UNIDROITPrinciplesofInternationalCommercialContracts.Ed.M.J.Bonell.1ed.
Rome1994[dalej:zasadyUNIDROIT];2ed.2004,polskietłumaczenieautorstwaM.Jagielskiej
iM.Szpunara,w:nProblemyPrawneHandluZagranicznego”2000,T.19/20,s.3041359.