Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jejśwoli,złamaniezakazu,któryskutkujeprzerwaniemspokojuiszczęścia.
MitologicznaPandorajestpierwsząkobietąstworzonąprzezZeusazziemi
iognia,zesłanadoświatapełnegoharmoniiihomogeniczności,wktórym
żyjąwyłączniemężczyźni.
MożnateżodczytaćmitoPandorze,szczególniewkontekścieobrazuWa-
terhousa,inaczej.Wydajesię,żejegoPandora‒wiedzionaciekawościąpo-
znania–otwieraskrzyniępełnąwiedzy.Tawiedzatoróżnorodnedyskursy,
którewprowadzająniepokójorazchaosdojednostronnegodotądiuporząd-
kowanegoświata,opartegonaprostych,binarnychschematach.Wiedzata,
pełnaniepokoju,częstoniechciana,choćpozwalanapokazanieróżnorodno-
ściizłożonościrzeczywistości,towcalenieułatwiajejzrozumienia.Skrzynia
Pandoryjestwięcsymbolemwiedzy,możebyćtowiedzaokobiecie,aleteż
jednocześnieomężczyźnie;choćniezawszewypowiadanagłosemkobiet,to
jednakwdyskursiekobiecości.Pandoratorównieżsymbolwładzy,jakąma
kobieta,władzy,nadktórąnieistniejekontrola.PięknaPandorapostępuje
bowiemzgodniezeswoimiemocjami–ciekawościąipożądaniem,alerów-
nieżzgodnieznajwyższąlogiką:dokonujewyboru,otwieraskrzynię,którą
otrzymaławposagu.Czymożnasobiewyobrazićkogoś,ktojejnieotwiera?
Taciekawośćjestniebezpieczna,aleteżżyciodajna–dajepoczątekpoznaniu
itransgresji.Pozatym,gdybyjejnieotworzyła,ktopotysiącachlatpamiętał-
byoPandorze?Zawartośćskrzyni,jakchcieliautorzykolejnychwersjimitu,
podlegałazmianom,alezawszezostawaływniejniepokojeinadzieja.Aktjej
otwarciatoaktutratykontrolinadtym,cosięzdarzy.Zamkniętaskrzynia
dawałapoczuciestabilnościibezpieczeństwa.
Amerykańskiefeministkikilkadziesiątlattemustwierdziły,żehistoria
zostałanapisanaprzezmężczyzn,omężczyznachidlamężczyzn.Wzwiązku
ztymuważały,żeangielskiesłowohistorytojegoopowieść(hisstory),dlatego
postulowałynapisaniehistoriiprzezkobiety,okobietachidlakobiet(her-
story).MożetakjestzmitemPandory,przepisywanymireinterpretowanym
przezmężczyzn.Agdybyodczytaćgoinaczej?
Otwarcieskrzynimożesymbolizowaćnoweotwarciewżyciuspołecz-
nym,którechoćnapoczątkuwydajesiędestruktywnewobecistniejącego
porządku,tojednakpóźniej,wlicznychtransgresjachi(re)interpretacjach,
możebyćźródłemróżnorodnychemancypującychdyskursówwiedzy
iwładzy.Ibyćmożepootwarciutejskrzynijednazmyśli,którejdałaona
źródło,związanajestzprzekonaniem,iżkobiecośćimęskość‒wpunkcie
wyjściazawszebiologiczne‒mogąstaćsięźródłemspołecznychkonstruk-
cji.Topłećkulturowa,kategoria,któradlawielujeszczedziśstanowiplagę
inieszczęście,dlainnychtworzyoptymistycznykontekstwyzwolenia,rów-
nouprawnieniaipodmiotowości.To,conapoczątkuzdawałosięzperspek-
–11–
