Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
JanJeż
polskiejnależyprzypomniećGrzymisławę,wdowępoLeszkuBiałym
4
,czy
Jadwigę,wdowępoWładysławieOdonicu
5
.
CelemniniejszegoartykułujestprzedstawienieregencjiksiężnejPerejasławy,
którejprzyszłodziałaćwszczególnietrudnychidramatycznychwarunkach.
Autorpodejmiepróbęodpowiedzinapytanie,wjakichokolicznościachdoszłodo
objęciawładzyregencyjnejprzezksiężną,atakżejakprzebiegałyjejrządyico
uczyniła,byzażegnaćkryzyswksięstwiemazowieckim
6
.
WostatnichlatachnatematPerejasławyijejrządówregencyjnychpisała
AgnieszkaTeterycz-Puzio–wartozwrócićuwagęnanastępującepozycje
autorki:BolesławIIMazowiecki.Naszlakachkujedności(ok.1253/1258–24IV
1313)
7
,Piastowskieksiężneregentki.Outrzymaniewładzydlasynów(koniecXIIw.
–początekXIVw.)
8
,atakżeXIII-wieczniPiastowiemazowieccy–książętanieudolni
czyniedocenieni?Próbaoceny
9
.Teopracowanianależyuznaćzabardzowartoś-
ciowe,przyczymwkażdymznichksiężnaukazanajestwszerszymkontekście,
aniejakogłównabohaterka.Podobniewyglądatowinnychtekstach,wktórych
rządyregencyjnePerejasławyniezostałyprzedstawionejakotematprzewodni,
RadziwiłłównynaMazowszuwlatach1503–1518:zarysproblematyki,„PrzeglądHistoryczny”2015,
t.106,z.2,s.325–324.
4
PotragicznejśmierciLeszkaBiałegowGąsawieksiężnaGrzymisławamusiałazatroszczyć
sięozabezpieczeniedziedzictwaponimdlaichsynaBolesława,zwanegopóźniejWstydliwym.
Udałojejsiępozyskaćdlaswojejsprawymożnychkrakowskich,awśródnichwojewodętegożmiasta
MarkaGryfitę,jednakjejprawdziwymoparciembylimożnisandomierscy.Jednymznajwiększych
przeciwnikówokazałsięjejszwagierKonrad,książęmazowiecki.Zostałanawetprzezniegopojmana
razemzsynem,aleszczęśliwieudałoimsięzbiec.Byzapewnićsynowijaknajlepsząsytuację,
przyjęłaopiekęodksięciaHenrykaBrodatego.Dziękijejstaraniom(choćniebyłatowyłącznie
jejzasługa)BolesławWstydliwyobjąłwładzęwKrakowie.Zob.A.Teterycz-Puzio,Piastowskie
księżneregentki.Outrzymaniewładzydlasynów(koniecXIIw.–początekXIVw.),Kraków2016,
s.70–95.
5
WprzeciwieństwiedowyżejwymienionychwładczyńksiężnaJadwigaobjęłarządyopiekuńcze
wniecoodmiennychwarunkach,gdyżpopierwszebyładonichprzygotowywanaprzezswojegomęża
WładysławaOdonica,apowtóregdyjeobejmowała,jejstarszysynPrzemysłIosiągnąłjużlata
sprawne,więcjejregencjadotyczyławyłączniemłodszegozsynów,Bolesława.Jejrolapolegałaraczej
nawspółrządachoraznałagodzeniukonfliktówpomiędzysynami.Zob.A.Teterycz-Puzio,
Piastowskieksiężneregentki...,s.106–108.
6
Zob.J.Grabowski,DynastiaPiastówmazowieckich…,s.77,173,195–201;A.Teterycz-Puzio,
Piastowskieksiężneregentki…,s.14–16.
7
A.Teterycz-Puzio,BolesławIIMazowiecki.Naszlakachkujedności(ok.1253/1258–24IV1313),
Kraków2015.
8
Taż,Piastowskieksiężneregentki…,s.153–172.
9
Taż,XIII-wieczniPiastowiemazowieccy–książętanieudolniczyniedocenieni?Próbaoceny,[w:]
Dziedzictwoksiążątmazowieckich.Stanbadańipostulatybadawcze,red.J.Grabowski,R.Mroczek,
P
.Mrozowski,Warszawa2017,s.17–34.
