Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WojciechJerzyGórczyk
1175rokiemprepozyturażeńskawStrzelnie.ZwiekówXIIiXIIInie
mamyprawieżadnychdokumentówdotyczącychklasztoruzwierzyniec-
kiego,nawetinformacjedotycząceBronisławyOdrowążówny,ksienitego
klasztoru,sąniepewne.JeżelizaśchodzionorbertankiwPłocku,proble
-
matycznajestnawetdataichprzybyciadomiasta.Czasempodawanyjest
rok1190,alenajbardziejuzasadnionądatąwydajesięrok1205
6
.Klasztor
NorbertanekwStrzelniezałożonyzostałprawdopodobniewlatachosiem
-
dziesiątychXIIwieku.Znanajestbullakonfirmacyjnaz1193roku,wydana
przezpapieżaCelestynaIIIdlamagistry(przełożonej)klasztoruNajświętszej
MariiPannywStrzelnie,Beatrycze(Beatrix),identyfikowanejzcórkąPiotra
Włostowica
7
.ZdobieniakościoławStrzelniedowodzą,żenorbertankinad
Wisłąnieodbiegałypoziomemintelektualnymodzakonniczzachodniego
brzeguRenu,asamaBeatryczeposiadałagłębokąwiedzęteologicznąifilo
-
zoficzną,która,cobardzoprawdopodobne,nieustępowaławiedzyHerrady
iHildegardy.Dowodemmogąbyćprzedstawieniaikonograficznenajednym
ztympanonówwstrzelnieńskimkościeleNorbertanek(tympanonpółnocny)
odkryteprzezAleksandraHolasa.ZygmuntŚwiechowskioprzedstawieniu
ikonograficznymztegotympanonunapisał:
Złożonościąprogramutreściowegouderzazawartośćtympanonu.[ś]Upodstaw
wyrafinowaniapomysłuikonograficznegotkwiniewątpliwiepielęgnowana
poklasztorachżeńskichXIIiXIIIw.erudycjateologiczna,którejowocem
byłypismauczonychniewiastwrodzajuHildegardyzBingeniMechtyldy
zHackeborn,awyrazemideoplastycznymgłośneiluminacjedorękopisu
HerradyzLandsbergu
8
.
Zzawartościątympanonukorelujązdobieniakolumn,odkrytew1946roku
przezZdzisławaKępińskiego,wktórychmożemyzauważyćinspiracje
Prudencjuszem,akonkretniejegodziełemPsychomachia.JakzauważaPaweł
6
W.J.Górczyk,PoczątkiOpinogórywświetledokumentuwojewodyŻyryz1185r.
idokumentubiskupapłockiegoGedkizXIIIw.,nNotatkiPłockie”2018,nr3,s.5.
7J.Szczęsna,PłytazprzedstawieniemMariizDzieciątkiemwkościeleŚwiętejTrójcy
wStrzelnie,nRocznikiHumanistyczne”2013,z.4,s.60.InnezdaniemaMarianPlezia,
któryuważa,żeBeatrycze-magistrastrzelnieńskiegoklasztorujestróżnaodBeatrycze
-córkiPiotra.M.Plezia,Strzeleńskiepigramwotywny[w:]PolskieTowarzystwoTury-
styczno-KrajoznawczeOddziałwStrzelnie,Strzelnoromańskie.Zbiórstudiów,Strzelno
1972,s.34.
8Z.Świechowski,ZnaczenienajnowszegoodkryciawStrzelnie,nOchronaZabytków”
1954,t.27,s.273-274.
