Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
BożenaUrbanek
Stanwiedzyopolskichkobietachzaangażowanychwróżnych
sferachnaukiwiedzylekarskiej,wlatachdwudziestych
itrzydziestychXXw.
Zatrzymującsięjednakwewłaściwymczasiepolskiegomiędzywojnia,wlatach
1918–1939,możnastwierdzić,żezasóbwiedzyokobietachwmedycy-
niezwiększałsięwrazzewzmocnieniemichroli–pouzyskaniuprzezkobiety
28listopada1918r.18pełnychprawwyborczych.Twierdzisięnadto(itoparadok-
salnie),żepierwszawojnaświatowa,któratrwałapięćdziesiątdwaipółmiesiąca,
otworzyłaprzedkobietamimożliwościrozwojuzawodowego,takżeiwbadanym
przeznaskierunku19.Istniejenatonietylkoszeregdowodów20,aleiopracowań21.
Pytaniabadawcze,jakiewtymzakresiemożnapostawićsąnastępujące:jak
dalecepojawiającesięmożliwościrozwoju,awdalszejperspektywiekompeten-
cjezwiększyłysięiwjakimtempieprocestenpostępował?Nasuwasięteżpyta-
nie,czykobiety,wszerokopojętejdziałalnościmedycznej,zrealizowaływszelkie
pojawiającesięprzednimiszanse?Icowięcej,jakichawanszawodowyispo-
łecznybyłoceniany?Przypomnijmy,żerozpatrywaćbędziemyzaledwie21lat,
którewdziejachstanowiąniezwyklekrótkiokres.
Mówiącokobietachzatrudnionychwtejdziedziniebędziemybraćpod
uwagęprofesje22typowokobiecejak:położne(nazywanewtedyjeszczeaku-
18PotwierdzoneKonstytucjąz8marca1919r.
19JakpisałAndrzejChwalba:fiTo,żekobietystawałysięwlatachwojnycorazbardziejaktywne
społecznie(częstozkonieczności),miałobezpośredniwpływnazmianęichpozycjiwrodzinie,
państwie…wżyciuobywatelskimipolitycznym”,A.Chwalba,SamobójstwoEuropy.WielkaWojna
1914–1918,Kraków2014,s.565.Por.teżtenże,s.623,626.
20M.Zdziarska-Zaleska,Pamiętnikkobietylekarzabatalionu…,Warszawa1934(BUWsygn.
12909);W.Szenajch,Okobieciewmedycynie,fiLekarzPolski”1931,R.VII,nr2,s.37–39.
21A.Chwalba,dz.cyt.;G.Szelągowska,Genezaspołeczeństwaobywatelskiego,organizacjekobiece
wPolsceniepodległejiczasachPRL–zarysproblematyki[w:]Działaczkispołeczne,feministki,oby-
watelki…,s.16–17;B.Urbanek,ThenursingprofesionandthewarimplicationsonthePolishlands
attheendof19thandbeginningof20thcenturies[w:]InterdisciplinaryResearch,wopracowaniu
JolantyJaworek,JoannyZalewskiej-Puchała,JoannyBonior,Kraków2012,s.115,118–119.D.Joł-
kiewicz,Kobietywnaukachmedycznychwczorajidziś,fiNaukaiSzkolnictwoWyższe”2011,t.38,
nr2,s.37–39.H.Bojczuk,Kobiety–lekarkiwTowarzystwieLekarskimWarszawskimwlatach1875–
1939(1875–1905częśćpierwsza),fiMedycynaNowożytna”2008,t.15,z.1–2,s.139–157.I.Ara-
bas(red.),PodpatronatemHygei.Udziałkobietwrozwojunaukprzyrodniczych,Warszawa2000.
22
Terminprofesjazostałjużzdefniowany,jegoznaczenieznajdujemym.in.wpracyzbiorowej
pt.ZawódpołożnejnaziemiachpolskichwXIXiXXw.,podredakcjąBożenyUrbanek.Profesja
określonazostałajakostałewykonywaniepewnejspecjalności,stanowiącepodstawoweźródło
utrzymania.Ponadtozajęciezłożonezkonkretnychczynności,ujętychwpewnerygoryregula-
minowejodpowiedzialności,zawartewinstrukcjach,poparte(wmiaręmożliwości)stosownym
