Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
|
EDYTACHROBACZYŃSKA-PLUCIŃSKA
(ZGZPP)wZSRR22.ZkoleiJuliaBristygierowawodbiorzespołecznymdodziśjest
najbardziejrozpoznawalnąkobietą-funkcjonariuszkąokresustalinizmu.Wlatach
1944-1956pełniławysokiefunkcjekierowniczewaparaciebezpieczeństwa23,zasia-
daławKRNitakżezostałazgłoszonaprzezZGZPP,podobniejakbezpartyjnaJani-
naBroniewska-Bukojemska,literatka,ideowozwiązanazruchemkomunistycznym,
pierwszażonaWładysławaBroniewskiego24.KolejnaczłonkinitoWiktoriaDewitz,
którejkandydaturęwysunęłoZHP.Związanabyłazlewicowymnurtemwharcer-
stwieiprzyczyniłasięm.indoreaktywacjijegoformalnejstrukturyw1956r.WKRN
zasiadałytakże:PolaElster,zgłoszonaprzezZwiązekRobotnikówŻydowskich,Anna
Gadzalanka-Bojarowa(SL/PSL),zgłoszonaprzezWRNwLublinie,IrenaGrosz(PPR),
zgłoszonaprzezZSCh,ZofiaJaworska25(PPR),zgłoszonaprzezZwiązekWalkiMło-
dych(ZWM),IzoldaKowalska(PPR)iHalinaKuczkowska-podsekretarzstanuwMi-
nisterstwieOświaty(RPPS/PPS).NatomiastAnielaMakuchowa(PPR)dołączyłado
KRNnawniosekZjazduEmigracjiPolskiejweFrancji,HannaMorawska(PPR)na
wniosekZWM,GenowefaOsiejowa(PSL)zostałazgłoszonanawniosekpartii.Wan-
dęPapiewskązgłosiłnatomiastZwiązekSpółdzielców.OsobiścieznałaonaBieruta,
atęznajomośćwniektórychprzypadkachskutecznieudawałojejsięwykorzystaćdo
łagodzeniawyrokówsądowychnapoczątkulatpięćdziesiątych.RozalięPilchzgło-
siłaPPS,GenowefęSadło(PPS)CentralnaKomisjaZwiązkówZawodowych(CKZZ),
JaninęŚwięcicką(PPS),IrenęTarłowską(PPR)zgłosiłZWM,aMagdalenęTreblińską,
jednąznajbliższychwspółpracownicGomułki,wysunęłaPPR.Jakojednaznielicz-
nychkobietpełniłaonafunkcjęIsekretarzaKWPPRwWarszawie26.Wbadanym
okresiefunkcjęIsekretarza,cojużwspomniano,piastowałajeszczeEdwardaOr-
łowska,którajednocześniezasiadaławSejmieUstawodawczymiSejmieIkadencji,
orazIzoldaKowalska-Kiryluk.TylkowSejmieUstawodawczymzasiadały:Romana
Bosiakowa(PPR)-działaczkaLigiKobietnaPomorzu,ZofiaŁyżnik-Izydorczyk(SL)-
działaczkapolitycznaioświatowo-wychowawcza,FelicjaMarczakowa(PPR)-ro-
22
Szerzej:A.Mrozik,UKomuniści(nie)mająojczyzny…”WandaWasilewskajakopolska(anty)bohaterkana-
rodowa,flStudiaLitterariaetHistorica”2013,nr2,s.528-554.
23
AAN,BSKKCPZPR,237/XXIII-771,aktapersonalneJuliiBristiger,ankietapersonalnaz7lipca1954r.,
k.30a;AAN,ZAODRR,8396,aktaJuliiBristiger,ankietauczestnikawalkrewolucyjnychowyzwolenie
społeczneinarodowez5listopada1959r.,k.6.
24
UMiłośćjestnieprzyjemna…”-listyzewspólnegożycia/JaninaiWładysławBroniewscy,oprac.zrękopisu,
wstępiprzypisyW.Bojda,Warszawa2014.
25
WKRNzasiadałydwieposłankionazwiskuJaworska.Wdalszejczęścitekstu,jeślipojawiasiętonazwi-
sko,autorkaodwołujesiędoaktywnościHelenyJaworskiej.
26
Obokniejwśród50IsekretarzyKWPPRwlatach1944-1948znalazłosiętylko6kobiet,costanowi-
ło12%ogółu.ByłytoMariaKamińska(Katowice,Poznań),IzoldaKowalska-Kiryluk,JaninaKowalska
(Gdańsk),EdwardaOrłowska(Białystok)iStefaniaRomaniuk(Rzeszów,Lublin).Por.M.Szumiło,Ise-
kretarzeKomitetówWojewódzkich…,s.45-46.
