Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wyprawataumożliwiłaprzywróceniepolskiegopanowaniawtamtejszymregio-
nie,zajętymwcześniejprzezWęgrów.
Pierwszewzmiankiokobietachchwytającychzabrońnaziemiachpolskich
pojawiłysięwkronikachGallaAnonima.Zprzekazówśredniowiecznegokroni-
karzawynika,żebrałyoneudziałwwalkachzbrojnychprowadzonychwczasie
powstanialudowegopodwodząMasława2.Wówczastakżewspierałyonewalczą-
cychnatyłachdziałańzbrojnychorazopatrywałyrannychigrzebałypoległych3,
czyliwykonywałyczynności,któremożnabyłozakwalifikowaćjakosłużbępo-
mocniczą.Ponieważinformacjenatentematsąśladowe,więctrudnookreślić
proporcjepomiędzyudziałemwdziałaniachzbrojnychasłużbąpomocniczą.
Jednakżepierwszenazwiskakobietangażującychsięwdziałaniazbrojnepo-
chodządopierozXV–XVIIwieku,czasówwojenRzeczypospolitej.Zgodnie
wprzekazamiwłączałysięonewobronępolskichtwierdzpodczasnajazdówtu-
reckich.Byłotomożliwedziękiposiadaniuprzeznieumiejętnościposługiwania
sięówczesnąbronią,którejużycieniebyłoobcemieszkankomterenówprzy-
granicznych,zagrożonychnajazdamitureckimi.Dotyczyłotozwłaszczarodzin,
któreniemiałymęskiejreprezentacji.Umiejętnościwładaniabroniąwykorzysty-
wałyzarównodoobronywłasnychdomostwpodczasnajazdówTatarów,jakina
poluwalki.Ponadtojużwtedyniektórekobietyorganizowałyopiekęsanitarną
nadrannymiżołnierzamiorazsłużbępomocnicząnatyłachoddziałów4.
Zachowałosiębardzomałodanychosobowychnatematkobietpodejmu-
jącychdziałaniaocharakterzemilitarnym,którychbohaterskieczynyzostałyby
odnotowanedlapotomnych.Ztamtegookresuznamyjedynieparęnazwisk.
BeataDolskauczestniczyławobronieDubna.OAnnieDorocieChrzanowskiej,
obrończyniTrembowli,DionizaWawrzykowska-Wierciochowanapisała:n[ł]
najgłośniejsza,bonacałąEuropęrozsławiona”5.
OChrzanowskiejpisałtakżeWładysławŁoziński.Przedstawiłjąjakojedną
zniewielukobietzimieniainazwiska,októrejzachowałysięprzekazyzdawnych
wieków.Określiłjąjakoosobędorównującąnenergiączynuimęstwem”męż-
czyźnie,cozważywszynatamtejszeuwarunkowaniaspołeczneipozycjękobiety,
możnabyuważaćzadowóduznania.Wspomnianyautornapisał:nNieszuka-
jącinnegoprzykładu,cóżtozawspaniaławswoimrodzajupostaćdziewczyny
polskiej,[ł]któraubranawzbrojęhusarskąwpadadokołarozwichrzonego
2Powstanieludowe,którewybuchłowlatachtrzydziestychXIw.
3D.Wawrzykowska-Wierciochowa,Rycerkiisamarytanki,Warszawa1988,s.12.
4Tamże,s.16–19.
5Tamże,s.21–26.
18
