Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ponoszonąnapoluwalkiwimięwłaśnieszczęściakobiet.Możnawnioskować,
żepostrzeganoopiekęnadrannymiwbojujakonaturalnąpowinnośćkobiet.Nie
sposóbtakżeniezauważyćpodkreślaniaatrybutówkobiecości–urodyiwdzięku
–jużnawstępieodezwy:nozdoborodzajuludzkiego”.Mogąoneświadczyćoes-
tymiewspółczesnychmężczyznwobeckobiet,alerówniedobrzeodostrzeganiu
idocenianiujedynieestetycznejrolikobietwspołeczeństwie,coniejakokłóciło
sięzichzaangażowaniemwsprawymilitarne.
Odczasupowstaniakościuszkowskiegoopiekasanitarnażołnierzybyłajuż
powszechna,świadczonazwłaszczaprzezkobietyznwyższychsfer”15.Niewiasty,
któreopatrywałyrannychwpowstaniu,wykorzystującswojedoświadczenie,ro-
biłytotakżepóźniejwczasiewojennapoleońskich.Kobietystanowiływówczas
personel21szpitaliurządzonychwzaadaptowanychnapotrzebyleczeniaran-
nychżołnierzybudynkachpublicznychorazdomachprywatnych16.
Wartotakżewspomnieć,żemocnąstronądziałalnościKościuszkibyłdobrze
zorganizowanywywiadwobozachwojskowychzaborców.Namiestnikdozadań
wywiadowczychwykorzystywałtakżekobietyrealizująceusługilogistycznena
rzeczwojska–tzw.markietanki.Niebagatelnąrolęodegraławtymwzględzie
MagdalenaGranasowa,która,jakpodająźródła,odzawszelubiłazbieraćinfor-
macjeowszystkichznanychjejosób.Gdyogłoszonopowstanie,samazapro-
ponowałaKościuszceswojeusługiwywiadowcze.Jakomarkietankasprzedawała
żołnierzomróżneartykułyijednocześniepoznawałastrukturęoddziałównie-
przyjacielaorazzbierałainformacje,anastępnieprzekazywaładowództwupo-
wstania.Naczelnikwłasnoręczniewystawiłjejświadectwooistotnościjejdziałań
dlasprawnarodowych,atakżebezinteresowności,coprzyniosłojejszacunek
ipodziwspołeczeństwapozakończeniudziałańmilitarnych17.
Niewielewiadomoouczestnictwiekobietwpowstańczychdziałaniachzbroj-
nych.WprzekazachwymienianajestjedynieTeklaLubieńska,októrejwiadomo,
żejużprzedpowstaniemkościuszkowskimangażowałasięwdziałalnośćzbroj-
ną18.ZokresupowstaniakościuszkowskiegozachowałsiętakżeprzekazoAnieli
Węgorzewskiej,któraopiekowałasięrannymiPolakamiwWielkopolsce,ana-
stępniewyruszyładoWarszawy,żebytampomócworganizacjidziałańpowstań-
czych.Jejrolawczyniezbrojnymbyłaróżnorodna.Wzachowanychprzekazach
15D.Wawrzykowska-Wierciochowa,dz.cyt.,s.204.
16Tamże,s.199–200.
17Tamże,s.173.
18Tamże,s.170.
22
