Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Odjuweniliówdoepitafiów
iwszechwładniewybijałsięnadnie”21.MłodyKrasińskilubiłtakżemotywy
złowrogiegolosuiwróżb-zawszezłychizawszespełniającychsięwświecie
przedstawionym.Zjegodziełdasięwreszciewyekstrahowaćcałykatalogspo-
sobówumierania-zawszegwałtownychiniezwykłych.Wjegoskładwchodzą:
otrucie,zastrzelenie,zasztyletowanie,nabicienapal,spalenienastosie,przysy-
panieszczątkamiobleganejipodpalonejwieży,wyrwaniesercaś
WbadaniachnadjuweniliamiKrasińskiegonależyzachowaćszczególną
ostrożność.Napewnoniesątoutworyliterackowybitne.Niemożnajednak,oczy-
wiście,oceniaćichwedlewspółczesnychgustówliterackich.Trzebaprzypo-
mnieć,żeniecorażącadzisiajkonwencjagotyckaczyfrenetycznabyławtym
momenciehistorycznymbardzopopularnaiobecnawwielutekstach,także
wPolsce.Młodziutkiprozaiktworzyłswojeepickiedrobiazgimniej-więcejwdwa-
dzieścialatponastępującejdeklaracjiautorkipowieścigotyckich,AnnyzRadzi-
wiłłówMostowskiej:
[ś]wyczerpanenaszeuczuciagwałtowniejszychwzruszeńpotrzebują.Okropne
Widma,ztamtegoświatapowracająceistoty,burze,trzęsieniaziemi,rozwaliny
starożytnychzamkówprzezduchysametylkozamieszkałych,zbójcówkupy,
uzbrojenipuginałamiitruciznązdrajcy,mordy,więzienia,nakoniecdiabłyicza-
rownice.Gdysiętowszystkoznajdzierazem,wtenczasmamyromanswkształcie
upodobanymwiekowinaszemu.
[Doczytelnika]22
Zkoleiniedługoponapisaniuwszystkichinteresującychnastutekstów
ukazałasięweFrancjidrukiempowieśćJulesaJaninMartwyosiołizgilotyno-
wanakobieta(1829),będącą,wedleMaciejaŻurowskiego,eksplozjąufrenetyzmu”
,
którejtytułstanowiusamprzezsięarcydziełoromantyzmu(frenetycznego)”23.
Wartoteoczywistefaktyprzypominać,bywłaściwieocenićmłodzieńcze
próbyliterackieKrasińskiego,zamiastwidziećwnichjedynieudzieciństwa”
iuznawaćjezaudziecinnieprzerażające”
,aichautorazaobdarzonegoudzie-
cinnąwyobraźnią”24.
Niepowinnosiętakże-coznacznietrudniejsze-ulegaćłatwejpoku-
siebiografizmulubpsychologizmu,skorotakwielezawdzięczajątetekstypo
21J.Kallenbach,ZygmuntKrasiński.Życieitwórczośćlatmłodych(1812-1838),
t.1,Lwów1904,s.117.
22A.zks.RadziwiłłówMostowska,Strachwzameczku.Posągisalamandra,Kra-
ków2002,s.6.
23M.Żurowski,Wstęp,[w:]J.Janin,Martwyosiołizgilotynowanakobieta,przeł.
P.Kamiński,Warszawa1985,s.5,18.
24J.Kallenbach,dz.cyt.,t.I,s.84,87-88.
